Τι επιδιώκουμε για να έχουμε καλό αποτέλεσμα στις εξετάσεις;
Ακούω συχνά μαθητές και μαθήτριες να λένε «Ο καλός βαθμός εξαρτάται από τον βαθμολογητή/-τρια που θα αξιολογήσει το γραπτό μας»! Δηλαδή, διδάσκοντες και διδασκόμενοι πάμε στις εξετάσεις προσπαθώντας να μαντέψουμε τι θέλει να γράψουμε και πώς θέλει να το γράψουμε ο βαθμολογητής; Ή ακόμα να μαντέψουμε ποιο θέμα θα πέσει!
Η απάντησή μου σε αυτές τις απόψεις χαριτολογώντας είναι: «Αν είχα τέτοιες μαντικές ικανότητες, θα έπαιζα ένα τζόκερ και θα έλυνα τα προβλήματά μου ή, έστω, αρκετά από αυτά!».
Στις εξετάσεις δεν πάμε με τέτοιες προσδοκίες ούτε με τέτοιους φόβους· πάμε να γράψουμε ένα καλό γραπτό, ώστε να πάρουμε τον βαθμό που επιδιώκουμε όποιο θέμα και να πέσει, όποιος/-α κι αν το βαθμολογήσει! Αυτή είναι η λογική σειρά, όχι η αντίστροφη!
Και τι σημαίνει καλό γραπτό; Ασφαλώς, καλές απαντήσεις. Η επιτυχία στις εξετάσεις εξαρτάται από τις απαντήσεις στα θέματα που τίθενται. Και ποια είναι καλή απάντηση; Καλή είναι η απάντηση που δίνεται σε αυτό ακριβώς που ζητείται, που είναι ορθή, που είναι πλήρης, που είναι τεκμηριωμένη, που είναι καλά δομημένη, που είναι με φυσικό, προσωπικό, ωραίο τρόπο και χωρίς εκφραστικά λάθη γραμμένη.
Πώς θα μάθει ο διαγωνιζόμενος/-η να δίνει καλές απαντήσεις; Αν του δείξουμε και τον/τη διδάξουμε πώς γράφονται οι καλές απαντήσεις. Όχι θεωρητικά, αλλά πρακτικά. Γι’ αυτό προτού γράψει καλές απαντήσεις, προτού γράψει καλά κείμενα, πρέπει να του δείξουμε καλές απαντήσεις και καλογραμμένα κείμενα. Να τα διαβάσει, να διαβάσει πολλές απαντήσεις και πολλά κείμενα και να κατανοήσει γιατί είναι καλά. Να του εξηγήσουμε γιατί είναι καλά. Να συγκρίνουμε τις δικές του απαντήσεις με άλλες καλύτερες απαντήσεις, για να καταλάβει τι έπρεπε να γράψει και πώς. Αυτή η διαδικασία μπορεί να γίνεται στο τμήμα, στο γκρουπ, στο ιδιαίτερο. Να βάλουμε τους μαθητές να γράφουν απαντήσεις σε ορισμένο χρόνο κατά τη διάρκεια του μαθήματος, κυρίως όσο θα πλησιάζουν οι εξετάσεις. Πριν εξετάσουμε τον μαθητή, για να του βρούμε τα λάθη, ας τον μάθουμε να αποφεύγει τα λάθη και να γράφει καλά!
Θα ήθελα να σταθώ στο κείμενο παραγωγής λόγου. Τι είναι αυτό που, εκτός των άλλων, κάνει το καλό γραπτό καλύτερο και το απογειώνει βαθμολογικά; Μα, φυσικά, η πρωτοτυπία (όχι η εκζήτηση). Τι σημαίνει πρωτοτυπία και πώς επιτυγχάνεται; Πρωτοτυπία σημαίνει μια διαφορετική από τις κοινότοπες συνηθισμένες ιδέες, μια ωραία αρμονικά ταιριασμένη με το περιεχόμενο έκφραση, μια ωραία αλληλουχία νοημάτων! Αυτό δε σημαίνει ότι όλο το γραπτό θα βρίσκεται στο «ταβάνι», σημαίνει ότι θα κινείται σε ένα υψηλό επίπεδο, ας πούμε στο 16-17, και σε κάποια σημεία θα τινάζεται σαν καρδιογράφημα στο 18 και στο 19! Πώς επιτυγχάνεται η πρωτοτυπία; Με τη μελέτη, βέβαια! (Δεν μπορώ να ακούω απόψεις ότι δε χρειάζεται μελέτη για την έκθεση, γιατί έχουν ακουστεί και τέτοιες!). Διαβάζοντας τα κείμενα αναφοράς, άρθρα από τον τύπο και το διαδίκτυο, κείμενα από καλά βιβλία και βοηθήματα σημειώνουμε και συγκρατούμε οτιδήποτε είναι πρωτότυπο, οτιδήποτε αξίζει να θυμούμαστε: ιδέα, πληροφορία, επιχείρημα, τρόπο σκέψης και έκφρασης. Και αν μπορεί να αξιοποιηθεί με τον δικό μας τρόπο στην ανάπτυξη ενός θέματος το χρησιμοποιούμε, αλλιώς το αφήνουμε να πάει στο καλό.
Τρόποι δοκιμασμένοι και πολύ αποτελεσματικοί. Μιλώ εκ πείρας.
Σήμερα ξεκινούμε τα μαθήματα.
Καλή σχολική χρονιά, καλή δύναμη και καλή επιτυχία στο έργο και στις επιδιώξεις καθενός!
Σπυρίδων Κ. Κούτρας
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου