Πρόθεση του συγγραφέα και τρόπος ανάπτυξης μιας παραγράφου

        ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

        1^ο ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

 

 

Κείμενο 1 (Μη λογοτεχνικό, 14545)

 

Η άλλη δημοσιογραφία

 

Άρθρο του Ηλία Βεργίτση, αρχισυντάκτη στο ειδησεογραφικό τμήμα της διαδικτυακής πύλης in.gr, το οποίοδημοσιεύτηκε στις 24.11.2008 στην ψηφιακή έκδοση της εφημερίδας Το Βήμα. Το κείμενο τροποποιήθηκε κατάλληλα για τις ανάγκες της αξιολόγησης.

 

Θα μπορούσε να ειπωθεί – με αρκετή δόση ιστορικής αυθαιρεσίας, είναι αλήθεια – ότι ο Θουκυδίδης υπήρξε ο πρώτος δημοσιογράφος της Ιστορίας, διότι κατέγραψε γεγονότα απογυμνωμένα από τα μυθολογικά τους στοιχεία, σε μια γλώσσα λαϊκή και κατανοητή από όλους. [...] Στους 26 αιώνες που μεσολάβησαν από τότε η είδηση πλέον μεταδίδεται σε κλάσματα του δευτερολέπτου και τα περιθώρια για ταυτόχρονη ανάλυσή της ολοένα στενεύουν. Τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης αναζητούν νέες διεξόδους μπροστά στις αυξημένες απαιτήσεις ενός νέου είδους κοινού, που απαιτεί γρήγορη, έγκυρη, σαφή και κυρίως «έξυπνη» ενημέρωση. Μπορεί άραγε το διαδίκτυο – αν και βρίσκεται ακόμη στην εφηβική ηλικία – να εκφράσει το εξελισσόμενο αυτό αίτημα; Τι είναι τελικά αυτό που διαφοροποιεί σήμερα τα ιντερνετικά μέσα ενημέρωσης από τα παραδοσιακά;

Το πρώτο στοιχείο είναι το κοινό τους. Γνωρίζουμε, λίγο ως πολύ, το target group1 των εφημερίδων, της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου: το σύνολο του πληθυσμού στον χώρο εμβέλειάς τους, ο οποίος κατά κύριο λόγο περιορίζεται εντός εθνικών συνόρων. Στην περίπτωση των διαδικτυακών μέσων τα πράγματα είναι διαφορετικά: καταναλωτές του προϊόντος είναι αναγκαστικά όσοι διαθέτουν την τεχνική δυνατότητα να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτό. Δεύτερο στοιχείο διαφοροποίησης είναι το προφίλ του μέσου «αναγνώστη». Το προφίλ του αναγνώστη εφημερίδας διαφοροποιείται σε πολλά σημεία από αυτό του ακροατή ραδιοφώνου και του τηλεθεατή, αλλά στη σκληρή ουσία του πράγματος υπάρχει ένα ενοποιητικό χαρακτηριστικό: η μαζικότητα. Και τα τρία παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης απευθύνονται σε όλους. Από τη νοικοκυρά, τον οδηγό ταξί, τον δημόσιο υπάλληλο ως τον πανεπιστημιακό λειτουργό, τον φοιτητή και τον συνταξιούχο. Όλοι είναι δυνάμει «πελάτες». Στο διαδίκτυο τα πράγματα είναι διαφορετικά. Τα ιντερνετικά μέσα ενημέρωσης απευθύνονται – ακόμη – σε μια «ελίτ» πολιτών. Πρόκειται για ανθρώπους 20-40 ετών, μέσου ως ανώτερου βιοτικού επιπέδου, συνήθως μορφωμένους και πολύγλωσσους. Για τον λόγο αυτόν το κοινό των διαδικτυακών μέσων είναι πιο απαιτητικό και πιο ενημερωμένο.

Οι διαφορές όμως γίνονται σαφέστερες σε ό,τι αφορά την αμεσότητα και τη

διεισδυτικότητα της είδησης. Ο Τύπος – είναι σαφές – ενημερώνει για τα γεγονότα με μια καθυστέρηση τουλάχιστον έξι ωρών, δίνοντας όμως τη δυνατότητα στον αναγνώστη να εμβαθύνει στην είδηση, προσφέροντας την ανάλυσή της σε έναν πεπερασμένο χώρο χαρτιού. Το ραδιόφωνο είναι ευέλικτο και ενημερώνει άμεσα για γεγονότα που μόλις συνέβησαν, χωρίς όμως να έχει τη δυνατότητα να συνδέσει με τα προηγούμενα που οδήγησαν σε αυτά και χωρίς να δίνει στον ακροατή μια σφαιρική εικόνα της κατάστασης, όπως θα έκανε μια εφημερίδα. Η δε τηλεόραση είναι άμεση όσο και το ραδιόφωνο αλλά παραμένει δέσμια της εικόνας, δηλαδή του εντυπωσιασμού: γεγονότα με καλή εικόνα γίνονται βασικές και ουσιαστικές ειδήσεις. Ειδήσεις χωρίς εικόνα «θάβονται» σε μερικά δευτερόλεπτα στο τέλος των δελτίων. Το ίντερνετ είναι το μοναδικό μέσο που λειτουργεί με όλα τα πλεονεκτήματα των υπολοίπων και με τα επιπλέον που του δίνουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά του. Ο αναγνώστης ενημερώνεται άμεσα – μέσα σε ελάχιστα λεπτά – για την είδηση που αυτός επιθυμεί, πληροφορείται για προηγούμενα γεγονότα, έχει στη διάθεσή του απεριόριστο οπτικοακουστικό υλικό, αναλύσεις από άπειρες πηγές, αρθρογραφία και, κυρίως, όλα αυτά παραμένουν στη διάθεσή του θεωρητικά για πάντα, αποθηκευμένα κάπου στο Διαδίκτυο.

 

1 ομάδα-στόχος

 

 

 

Κείμενο 2 (Λογοτεχνικό)

 

Παλιές φωτογραφίες

 

Ποίημα του Τίτου Πατρίκιου (1928-)από τη συλλογή, Συγκατοίκηση με το παρόν, Κέδρος, 2011.

 

Πάλι κοιτάζω παλιές φωτογραφίες

από διαδηλώσεις, πορείες, συγκεντρώσεις

σε δρόμους, σε γήπεδα, σε πλατείες 

φωτογραφίες του ’65, του ’68, του ’74, του ’81. 

Μέσα σε ομοιόμορφα πλήθη

προσπαθώ να μεγεθύνω τις φυσιογνωμίες

να ξεχωρίσω την έκφραση του κάθε ανθρώπου

τη θεληματική, την ανυποχώρητη, την εξεγερμένη 

την αιματοβαμμένη, τη χαρούμενη

όμως τα πρόσωπα δείχνουν ξεθωριασμένα

όπως το χαρτί των παλιών εφημερίδων

όπως οι περσινές και οι προπέρσινες ειδήσεις.

 

Άραγε απ’ όλους ποιοι πέθαναν και ξεχαστήκαν 

ποιοι από τότε κιόλας ήσαν αγνοημένοι

ποιοι βρίσκονται και σήμερα μαζί

ποιοι ονειρεύονται από κοινού το ίδιο όνειρο 

ποιοι ακόμα μιλάνε μεταξύ τους

ποιοι μένουν χωμένοι χώρια στη γωνιά τους 

ποιοι βρίσκουν καταφύγιο στην αβεβαιότητα 

ποιοι στην ατράνταχτη σιγουριά;

Όσο κοιτάζω τις παλιές φωτογραφίες

τόσο πιο καθαρά το βλέπω 

περισσότερο κι από το παρελθόν 

το μέλλον είναι που δεσμεύει.

 

 

 

ΘΕΜΑΤΑ

 

ΘΕΜΑ1

 

1^ο υποερώτημα (μονάδες10)

 

Να αποδώσεις συνοπτικά σε 60-70 λέξεις τις διαφορές ανάμεσα στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης και το διαδίκτυο, σύμφωνα με το Κείμενο 1.

 

Μονάδες 10

 

2^ο υποερώτημα (μονάδες10)

 

Στην πρώτη παράγραφο του Κειμένου 1 ο Ηλίας Βεργίτσης κάνει χρήση του ερωτήματος «Τι είναι τελικά αυτό που διαφοροποιεί σήμερα τα ιντερνετικά μέσα ενημέρωσης από τα παραδοσιακά;»

Να αιτιολογήσεις τον ρόλο του ερωτήματος αυτού στην οργάνωση του κειμένου.

 

Μονάδες 10

 

3^ο υποερώτημα(μονάδες15)

 

Να αποδώσεις τον ρόλο των ακόλουθων σημείων στίξης στο νόημα του Κειμένου 1:

 

α. της διπλής παύλας και του ερωτηματικού στο χωρίο: «Μπορεί άραγε το διαδίκτυο – αν και βρίσκεται ακόμη στην εφηβική ηλικία – να εκφράσει το εξελισσόμενο αυτό αίτημα;» (1η παράγραφος]

 

β. της άνω και κάτω τελείας στο χωρίο: «Στην περίπτωση των διαδικτυακών μέσων τα πράγματα είναι διαφορετικά: καταναλωτές του προϊόντος είναι αναγκαστικά ...» (2η παράγραφος]

γ.  των εισαγωγικών στο χωρίο: «Ειδήσεις χωρίς εικόνα «θάβονται» σε μερικά δευτερόλεπτα στο τέλος των δελτίων» (3η παράγραφος]

 

δ. των κομμάτων στο χωρίο: «Ο αναγνώστης ενημερώνεται άμεσα – μέσα σε ελάχιστα λεπτά – για την είδηση που αυτός επιθυμεί, πληροφορείται για προηγούμενα γεγονότα, έχει στη διάθεσή του απεριόριστο οπτικοακουστικό υλικό, αναλύσεις από άπειρες πηγές, αρθρογραφία...» (3η παράγραφος]

 

Μονάδες 15

 

ΘΕΜΑ 2

 

Σε κείμενό σου, με 350-400 λέξεις, που θα το διαβάσεις στην τάξη σου την ώρα του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, να αναφερθείς σε δύο από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης από τα οποία προτιμάς να ενημερώνεσαι και να εξηγήσεις τους λόγους προτίμησής τους.

 

Μονάδες 30

 

ΘΕΜΑ 3

 

«Μέσα σε ομοιόμορφα πλήθη … τη χαρούμενη». Στο παραπάνω απόσπασμα να εντοπίσεις  τα επίθετα και τις μετοχές σε θέση επιθέτων και να εξηγήσεις τη συμβολή τους στο νόημα και το ύφος του κειμένου.    

 

Μονάδες 20

 

ΘΕΜΑ 4 

 

Να σχολιάσεις τη στάση της ποιητικής φωνής απέναντι στο παρελθόν και το μέλλον, εστιάζοντας στο περιεχόμενο των τεσσάρων τελευταίων στίχων του ποιήματος (100-150 λέξεις).

 

Μονάδες 15

 

 

 

 

1^ο ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ  

 

ΘΕΜΑ 1

 

1^ο υποερώτημα

Ο αρθρογράφος εντοπίζει τις διαφορές του διαδικτύου σε σχέση με τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης σε δύο σημεία: στο κοινό του και στην ποιότητα της ενημέρωσης. Ειδικότερα, αναφέρει ότι το κοινό του διαδικτύου αποτελούν χρήστες απαιτητικοί, με ανώτερο βιοτικό και μορφωτικό επίπεδο, που μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτό. Επισημαίνει ότι το διαδίκτυο προσφέρει άμεση ενημέρωση, και τη δυνατότητα επιλογής από έναν τεράστιο αποθηκευμένο σε αυτό όγκο πληροφοριών και αναλύσεων.

 

2^ο υποερώτημα

Ο ρόλος του ερωτήματος αυτού είναι δομικός, καθώς εξυπηρετεί τη μετάβαση από τον πρόλογο στο κύριο μέρος του κειμένου. Ειδικότερα, στον πρόλογο του κειμένου ο αρθρογράφος αναφέρεται στη διέξοδο που αναζητούν τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, ώστε να ανταποκριθούν σε ένα κοινό που απαιτεί γρήγορη, έγκυρη, σαφή και κυρίως «έξυπνη» ενημέρωση. Διατυπώνει τα ερωτήματα αν μπορεί το διαδίκτυο να είναι αυτό που αναζητούν και τι είναι αυτό που το διαφοροποιεί από τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Δίνει την απάντηση στο ερώτημα αυτό στη συνέχεια του κειμένου του εξασφαλίζοντας έτσι τη συνοχή του.

 

3^ο υποερώτημα

α.  Με το ερωτηματικό εκφράζεται προβληματισμός και απορία για τις δυνατότητες του διαδικτύου να καλύψει το αίτημα του κοινού. Μέσα στη διπλή παύλα σημειώνεται συμπληρωματική πληροφορία-σχόλιο για το στάδιο εξέλιξης του διαδικτύου (την εποχή που γράφτηκε το άρθρο).

β. Η άνω και κάτω τελεία σημειώνεται, επειδή με όσα ακολουθούν μετά από αυτή επεξηγείται γιατί τα πράγματα είναι διαφορετικά σχετικά με τα διαδικτυακά μέσα.

γ.  Η λέξη «θάβονται» κλείνεται σε εισαγωγικά γιατί χρησιμοποιείται με τη μεταφορική της σημασία (τους δίνουν ελάχιστη δημοσιότητα).

δ.  Τα κόμματα σημειώνονται, γιατί υπάρχει παράθεση πληροφοριών σε ασύνδετο σχήμα.

 

ΘΕΜΑ 2

Προσφώνηση

Κύριε καθηγητά,

Αγαπητοί συμμαθητές και συμμαθήτριες,

 

Πρόλογος

Η πληροφορία αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο και τη θέση μας σε αυτόν. Γι’ αυτό τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, δηλαδή τα τεχνολογικά επιτεύγματα που χρησιμοποιούνται ως δίαυλοι, ως κανάλια επικοινωνίας για τη διάδοση μηνυμάτων συνεχώς και σε μεγάλο πλήθος έχουν ξεχωριστή θέση στη ζωή μας.

 

Κύριο μέρος

Τα μέσα που έχουν τη μεγαλύτερη απήχηση στο κοινό σήμερα είναι ο τύπος, το ραδιόφωνο και, κυρίως, η τηλεόραση και το διαδίκτυο, με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που έχει καθένα από αυτά. Προσωπικά, προτιμώ να ενημερώνομαι από: (Στη συνέχεια, παρόλο που ο εξεταζόμενος/-η πρέπει να αναφέρει δύο προτιμήσεις του, δίνονται πληροφορίες και επιχειρήματα για την προτίμηση καθενός από τα γνωστά μέσα ενημέρωσης και ο εξεταζόμενος μπορεί να επιλέξει τα δύο που αυτός προτιμά για την ενημέρωσή του.)

 

Εξήγηση της προτίμησης του τύπου

-      Μου αρέσει να διαβάζω τις ειδήσεις από τον επιμελημένο γραπτό λόγο του τύπου. Στις σελίδες του τύπου μπορώ να βρίσκω ειδήσεις για ποικίλα θέματα. Ο τύπος απευθύνεται σε κοινό που δεν αρκείται σε μια συνοπτική ενημέρωση, αλλά έχει ειδικότερα ενδιαφέροντα και γι’ αυτό θέλει λεπτομερείς πληροφορίες για τα γεγονότα. Θα χρειάζονταν πολλές ώρες για να διαβαστούν στο ραδιόφωνο ή στην τηλεόραση οι ειδήσεις που δημοσιεύονται σε μια εφημερίδα. Στον τύπο τα γεγονότα σχολιάζονται και μάλιστα από κριτικούς που έχουν ειδικές γνώσεις γι’ αυτά, που εκφέρουν την άποψή τους επώνυμα και υπεύθυνα και με τήρηση της δημοσιογραφικής δεοντολογίας. Μπορώ, επομένως, να μελετώ εμπεριστατωμένες αναλύσεις και κριτικές, που με βοηθούν να διαμορφώσω πιο αντικειμενική άποψη. Εξάλλου, ο σχολιασμός των γεγονότων μού επιτρέπει να προβληματίζομαι, να κρίνω, να αξιολογώ και να κατανοώ καλύτερα τη σύγχρονη πραγματικότητα. Τέλος, μπορώ να ξεφυλλίζω την εφημερίδα μου, να διαλέγω τα αναγνώσματά μου ανάλογα με τη στιγμιαία περιέργειά μου, να διακόπτω την ανάγνωσή της ή να την παίρνω μαζί μου στην εξοχή ή στο ταξίδι μου.

 

Εξήγηση της προτίμησης του διαδικτύου

-      Η ενημέρωση από το διαδίκτυο μου αρέσει και γι’ αυτό την προτιμώ, επειδή  μπορώ να παίρνω πληροφορίες, να διαβάζω γνώμες χωρίς να έχουν υποστεί κανενός είδους «επεξεργασία» και να ανακοινώνω και εγώ τις δικές μου. Στο διαδίκτυο η ελευθερία έκφρασης είναι πραγματική. Μπορώ, επίσης, να επιλέγω την πηγή από την οποία θέλω να ενημερώνομαι, να επισκέπτομαι εξειδικευμένες ιστοσελίδες και ιστολόγια (blogs) να ψάχνω από μόνος/-η μου για ένα θέμα το οποίο με ενδιαφέρει, π.χ. μέσω κάποιας μηχανής αναζήτησης, να αναζητώ πληροφορίες και γνώσεις στο αρχείο κάποιας ενημερωτικής ιστοσελίδας, σε online συλλογές πληροφοριών, όπως το Wikipedia κ.ά. Μπορώ να επιλέγω και τον τρόπο με τον οποίο θέλω να λαμβάνω και γενικά να βιώνω την ενημέρωσή μου, ακόμα και να ορίζω ο ίδιος/-α τη διαδραστικότητα μαζί της, π.χ. σε μορφή online βίντεο, σε μορφή κειμένου, εντός του πλαισίου μιας συζήτησης σε ένα φόρουμ, με αυτόματες ειδοποιήσεις στο ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο (email) αμέσως, τη στιγμή που συμβαίνει ένα γεγονός που ταυτίζεται με τα κριτήρια που ο εγώ όρισα από προηγουμένως κ.λπ., όποια ώρα θέλω και με την άνεσή μου. Μπορώ να απαντήσω απευθείας διατυπώνοντας τα σχόλιά του στο ιστολόγιο ή στο φόρουμ από το οποίο ενημερώνομαι, ή να προωθήσω το κείμενο που διάβασα σε φίλους ή ακόμα και να το συστήσω σε κοινωνικά δίκτυα.

 

Εξήγηση της προτίμησης της τηλεόρασης

-      Προτιμώ να ενημερώνομαι από την τηλεόραση, γιατί η τηλεόραση μαγνητοσκοπεί και προβάλλει τα γεγονότα με πιστότητα. Απευθύνεται σε όλους, με προφορικό, σύντομο και ευκολονόητο λόγο. Το πρόσωπο και ο λόγος του εκφωνητή, που απευθύνεται κατευθείαν στον θεατή, δημιουργούν μια αίσθηση αμεσότητας ή ακόμη και την ψευδαίσθηση διαλόγου. Το πιο ισχυρό, ωστόσο, όπλο της τηλεόρασης είναι η εικόνα, η οποία με βοηθάει να βιώνω τα γεγονότα σαν να ήμουν παρών/-ούσα σε αυτά και νιώθω τα συναισθήματα που τα γεγονότα που προβάλλονται διεγείρουν και υποβάλλουν. 

 

Εξήγηση της προτίμησης του διαδικτύου

-      Στο σπίτι, στο γραφείο, στο αυτοκίνητο, το ραδιόφωνο, αναλογικό, ψηφιακό, δορυφορικό, διαδικτυακό, σταθερό ή φορητό, για μένα δεν είναι απλώς ένα μέσο ενημέρωσης. Είναι κάτι παραπάνω, η συντροφιά μου. Αυτό είναι ένα αναμφισβήτητο μεγάλο πλεονέκτημά του. Με ρεπορτάζ στον τόπο όπου διαδραματίζονται τα γεγονότα, το ραδιόφωνο μπορεί να με πληροφορεί αμέσως γι’ αυτά και να με κρατά ενήμερο/-η για ό,τι συμβαίνει, ανά πάσα στιγμή. Με σύντομες ειδήσεις σε μικρά τακτά χρονικά διαστήματα, αλλά και με αναλυτικές ειδήσεις, με ζωντανές περιγραφές, με συζητήσεις, συνεντεύξεις και αναλύσεις, με συμμετοχή ακροατών, με άμεσο και συχνά αιχμηρό λόγο, το ραδιόφωνο παρουσιάζει, αναλύει και φωτίζει γεγονότα της επικαιρότητας και του παρελθόντος, ξυπνά αναμνήσεις και υποβάλλει συναισθήματα. Το ραδιόφωνο είναι για μένα ένα ξεχωριστό μέσο επικοινωνίας, ενημέρωσης και ψυχαγωγίας. Χαρακτηρίζεται από την ένταση του λόγου και της μουσικής που μεταδίδει, την αμεσότητα, την υποβολή και τη νοερά ενεργητική συμμετοχή μου στην απεικόνιση της πραγματικότητας.

 

Επίλογος

Κύριε και αγαπητοί συμμαθητές και συμμαθήτριες, όλα τα μέσα ενημέρωσης έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Άλλα οφείλονται στη φύση κάθε μέσου, άλλα στη χρήση του. Όμως, όσο σημαντικά κι αν είναι για την πληροφόρησή μας, δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι ο τελευταίος λόγος ή καλύτερα η τελευταία σκέψη ανήκει στον αποδέκτη της πληροφορίας.

 

Αποφώνηση

Ευχαριστώ για την προσοχή σας.

 

ΘΕΜΑ 3

Τα επίθετα δηλώνουν γενικά ποια ποιότητα και ιδιότητα έχουν τα ουσιαστικά με αποτέλεσμα να τα προσδιορίζουν σαφέστερα και ακριβέστερα. Στο απόσπασμα υπάρχουν πολλά επίθετα και μετοχές σε θέση επιθέτων. Το επίθετο «ομοιόμορφα», που προσδιορίζει τα πλήθη, εκφράζει ότι τα μέλη που απάρτιζαν τις διαδηλώσεις  είχαν όμοια χαρακτηριστικά και συνέθεταν ένα ενιαίο σύνολο. Τα επίθετα «τη θεληματική, την ανυποχώρητη, την εξεγερμένη, την αιματοβαμμένη, τη χαρούμενη» προσδιορίζουν (με ασύνδετο σχήμα) το ουσιαστικό «την έκφραση». Με τα επίθετα αυτά το ποιητικό υποκείμενο περιγράφει την έκφραση των προσώπων των διαδηλωτών στην οποία αποτυπώνονται τα αντίστοιχα χαρακτηριστικά τους έτσι όπως απεικονίζονται στην έκφρασή τους. Οι διαδηλωτές είναι άνθρωποι με ισχυρή  θέληση και αποφασιστικότητα «θεληματική». Είναι ανένδοτοι, άνθρωποι που δεν εγκαταλείπουν τις θέσεις τους και τις αρχές τους «ανυποχώρητοι», με επαναστατική διάθεση και δράση «εξεγερμένη». Άνθρωποι που έζησαν αιματηρούς αγώνες, τιμημένοι και δοξασμένοι «αιματοβαμμένη». Άνθρωποι   χαρούμενοι, ευχαριστημένοι, κεφάτοι και  αισιόδοξοι «χαρούμενη».

Με τη χρήση των επιθέτων που περιγράφουν την έκφραση των ανθρώπων δημιουργούνται εικόνες και ο λόγος αποκτά παραστατικότητα και ζωντάνια.  Αποκτά, επίσης, πύκνωση, εφόσον  το νόημα κάθε επιθέτου θα απαιτούσε   ολόκληρη πρόταση για να εκφραστεί. Με τη συνδρομή μάλιστα  του ασύνδετου σχήματος παρουσιάζονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά  σαν  ένα όλο, που αποτελεί  τελικά το αντιπροσωπευτικό  ήθος των ανθρώπων που συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις. Έτσι ο ποιητής χρησιμοποιώντας λίγα επίθετα κατάφερε να περιγράψει παραστατικά τους ανθρώπους και να εξηγήσει   την ομοιομορφία τους «ομοιόμορφα πλήθη».

 

ΘΕΜΑ 4

Κοιτάζοντας τις παλιές φωτογραφίες «από διαδηλώσεις, πορείες, συγκεντρώσεις» το ποιητικό υποκείμενο νοσταλγεί το παρελθόν και αγωνιά για το μέλλον. Θυμάται τη μαζική συμμετοχή στις πολιτικές εξελίξεις, τις λαϊκές κινητοποιήσεις και το αγωνιστικό φρόνημα σε εποχές σταθμούς της σύγχρονης Ελλάδας «του ’65, του ’68, του ’74, του ’81». Αισθάνεται δεσμευμένος από την πολιτική του τοποθέτηση και δράση και νιώθει το χρέος να  διατηρήσει την ίδια αγωνιστική στάση και στο μέλλον. Όμως διαπιστώνει με ρεαλισμό ότι οι εποχές άλλαξαν και οι άνθρωποι δεν έχουν πια το ίδιο ενδιαφέρον για την πολιτική «ποιοι ονειρεύονται από κοινού το ίδιο όνειρο», δεν συμμετέχουν ενεργά στα γεγονότα, δεν κινητοποιούνται μαζικά «ποιοι μένουν χωμένοι χώρια στη γωνιά τους» και δεν εκδηλώνουν με το ίδιο αγωνιστικό σθένος την πολιτική τους τοποθέτηση. Γι’ αυτό, παρά την απογοήτευση που νιώθει από την έλλειψη αγωνιστικότητας στο παρόν, αισθάνεται το χρέος να παραμείνει συνεπής στην πολιτική τοποθέτηση που είχε στο παρελθόν και να συνεχίσει και στο μέλλον την αγωνιστική  κοινωνική του δράση «περισσότερο κι από το παρελθόν/το μέλλον είναι που δεσμεύει».

Από το βιβλίο των Σπυρίδωνος Κ. Κούτρα και Υπαπαντής Η. Ζουρούδη Νεοελληνική γλώσσα και Λογοτεχνία, Τράπεζα Θεμάτων Β΄ Λυκείου, εκδόσεις Σαββάλας.