Πρόθεση του συγγραφέα και τρόπος ανάπτυξης μιας παραγράφου

        ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ

 

 

Κείμενο 1 (23798)

 

[Των Νεοελλήνων οι παρέες]

 

Απόσπασμα από το βιβλίο της Ιωάννας Τσιβάκου «Ατομικισμός και φιλία: Η ταυτότητα των νέων Ελλήνων» (εκδ. Σιδέρης, Αθήνα, 2017).

 

Οι σύγχρονοι νέοι, με το να έρχονται αντιμέτωποι με την εξαφάνιση ή αλλαγή του χαρακτήρα των πρώην τόπων δημόσιας συνάντησης (όπως η αγορά, οι πλατείες ή τα καφενεία), με την ψηφιακή τεχνολογία να επιφέρει την εξαφάνιση της απτής εγγύτητας μεταξύ των ανθρωπίνων υπάρξεων και τέλος, με την παρακμή της δημόσιας ηθικής, καταλήγουν να εμφορούνται1 από μια νέου τύπου ηθογενετική2 ηθική, από την οποία απουσιάζει η ανάληψη ευθύνης του ενός απέναντι στον κάθε άλλον. Οι φίλοι από σύντροφοι καρδιακοί μεταβάλλονται σε ευκαιριακή, και γι’ αυτό προσωρινή, «παρέα» σε ένα κοινό ταξίδι προς το άγνωστο, όπου δεν υπάρχει ούτε νόστος ούτε άφιξη. Σε έναν κόσμο όπου η μετά θάνατον ζωή εμποτίστηκε από το πνεύμα της αμφιβολίας και η πολιτική και ο νόμος εκλήθησαν για να ρυθμίσουν χωρίς κανένα ηθικό έρεισμα τις κοινωνικές σχέσεις, η προσωπική φιλία, για όσο διαρκεί, περιορίζεται να λειτουργεί μέσα στον κύκλο της παρέας, γινόμενη κατανοητή ως καταφύγιο παρηγορητικό του βίου.

Στην παρέα, σ’ έναν άτυπο κοινωνικό κύκλο του «εμείς», ο νεαρός Έλληνας ποθεί να ανεύρει την αναγκαία για την ύπαρξή του θαλπωρή. Γι’ αυτό και η παρέα, με το να επιτρέπει στο άτομο να διατηρεί ζωντανά τα συστατικά αγαθά του φιλότιμου, εμφανίζεται ως υποκατάστατο της παραδοσιακής κοινότητας. Ζυμωμένη με αναμνήσεις από παρελθόντες χώρους κοινωνικότητας, όπως η γειτονιά, το χωριό, το σχολείο, ο στρατός, σχηματισμένη από χαρακτηριστικά ομοιότητας οφειλόμενα στην ηλικία και στις εκπαιδευτικές και εργασιακές εμπειρίες, αλλά και στα κοινά ενδιαφέροντα για την πολιτική, την επιστήμη ή την τέχνη ή και από μιαν ομοιότητα παραχθείσα από τα ίδια ερωτικά βιώματα, η παρέα αποτελεί προνομιακό χώρο συνεύρεσης του ατόμου με τους ομοίους άλλους.

Τα προαναφερθέντα στοιχεία ομοιότητας, καίτοι δεν σχετίζονται με κοινούς ηθικούς προσανατολισμούς, εν τούτοις είναι αρκετά ισχυρά ώστε, αφενός να προκαλούν συναισθήματα συμπάθειας και εμπιστοσύνης ανάμεσα στα μέλη της παρέας και, αφετέρου να ενισχύουν την αυτοεκτίμηση των φίλων, καθώς εντός της παρέας νοιώθουν μεταξύ τους ίσοι, περιφρονώντας ή υποτιμώντας τους έξω, ιδίως όσους είναι ανώτεροι, κατώτεροι ή διαφορετικοί. Η ισότητα, από αξιακό μέγεθος του πολιτικού και κοινωνικού πεδίου, έχει μεταφερθεί – όπως και στη φιλία – στον ψυχικό χώρο κι αυτό είναι ένα από τα πλεονεκτήματα της παρέας.

 

1 διαπνέονται, διακατέχονται

2 που διαμορφώνεται με βάση τις συνήθειες, τα ήθη

 

 

Κείμενο 2

 

[Φίλος με τον εαυτό σου πρώτα...]

 

Διασκευασμένο κείμενο της Φανής Ναθαναηλίδου, δημοσιευμένο στις 03.07.2017 στην ιστοσελίδα h􏰀ps://sillogoskallisto.wordpress.com/2017/07/30/ (ανάκτηση: 10.07.2022).

 

Ένα μεγάλο και πολύ σημαντικό μέρος της ζωής μας είναι οι φίλοι. Παντελώς άγνωστοι άνθρωποι μεταξύ τους, χωρίς κοινό παρελθόν, χωρίς συγγένεια, συναντιούνται και αποκτούν ισχυρούς δεσμούς φιλίας. Αλήθεια, τι είναι η φιλία; Θαρρώ πως ο καθένας μας αποδίδει διαφορετικά νοήματα στην έννοια, γεγονός που δείχνει την πολυδιάστατη και σύνθετη όψη που έχει και κατ’ επέκταση την τρομερή αξία της. Λέω τρομερή, διότι, αν το σκεφτεί κανείς, είναι όντως τρομερό δύο άγνωστοι να συναντηθούν και να παλεύουν να μάθουν ο ένας τον άλλον, αλληλεπιδρώντας σε διάφορους τομείς. Θέλει θάρρος και θράσος, για να φτάσεις να γνωρίσεις έναν άνθρωπο και μέσα απ’ αυτόν να αντικρίσεις όψεις του εαυτού σου. Λέω τρομερή, διότι, ακόμη και όταν βρεις έναν άνθρωπο και συνάψεις φιλική σχέση μαζί του, είναι δύσκολο να τη διατηρήσεις αναλλοίωτη· ως γνωστόν ο χρόνος φθείρει τα συναισθήματα.

Οι ρίζες της έννοιας «φιλία» είναι βαθιές· έχει γίνει λόγος γι’ αυτήν στο παρελθόν από φιλοσόφους, λογοτέχνες, ιστορικούς, καλλιτέχνες και είναι ευδιάκριτη η εξέλιξή της από τότε έως σήμερα. Με έναν ευρύτερο ορισμό, φιλία είναι ένας δεσμός στο πλαίσιο του οποίου δύο άνθρωποι αγαπιούνται, επιθυμούν και επιδιώκουν το καλύτερο δυνατό ο ένας για τον άλλο, προσπαθώντας μάλιστα να σταθούν αρωγοί στην απόκτηση και κατάκτηση αυτού του καλύτερου, χωρίς φθόνο και κακία. Η φιλία είναι αρετή, διότι έχει σημαντικά χαρακτηριστικά της, όπως μοναδικότητα, εμπιστοσύνη, αίσθημα ευθύνης και αφοσίωσης.

Θαρρώ πως στις μέρες μας είναι σπάνια η αυθεντική φιλία. Όχι πως είναι δύσκολο να πλάσεις μια υγιή σχέση με ισχυρά θεμέλια. Αντιθέτως, είναι δύσκολο να βρεις έναν άνθρωπο πρόθυμο να κάνει πίσω τον εγωισμό του, να ακούσει τι έχεις να πεις, να καταλάβει, να ρισκάρει για σένα, να σου δείξει με έργα τι νιώθει, να σου σταθεί στα δύσκολα, να αισθάνεται πλήρης παρά την ασυμφωνία χαρακτήρων σας, να κατανοεί τον διαφορετικό τρόπο σκέψης και να σέβεται το «είναι» σου. Μπορώ να γράφω σελίδες για το τι είναι δύσκολο να κάνεις ως φίλος, αλλά δεν θα το κάνω, γιατί είναι λίγο τρομακτικό έτσι. Και η αλήθεια είναι ότι όσο τρομακτικό κι αν είναι, όταν βρεις τον κατάλληλο άνθρωπο, όλα γίνονται απλά και εύκολα. Αρκεί να είσαι πρόθυμος να γνωρίσεις το καινούργιο και το διαφορετικό, χωρίς να κριτικάρεις ή να σνομπάρεις. [...]

Για να είσαι πρόθυμος, λοιπόν, να κάνεις μια γνωριμία, οφείλεις πρώτα να είσαι φίλος με τον εαυτό σου. Μόνον έτσι οι πιθανότητες δημιουργίας μιας ισχυρής φιλίας θα αυξηθούν δραματικά. Επομένως, για να είναι μια φιλία αληθινή και να αντέξει στον χρόνο, χρειάζεται γερές βάσεις και ανιδιοτελή κίνητρα. Η διαδικασία αυτή έχει μεγάλη χρονική διάρκεια μέχρι να φτάσει κανείς στο επιθυμητό αποτέλεσμα, γι’ αυτό απαιτείται υπομονή, υπευθυνότητα και αργά, σταθερά βήματα.

Όλοι οι άνθρωποι κάθε ηλικίας έχουν την ανάγκη να μοιραστούν τη χαρά ή τη λύπη, τη σιωπή ή τα λόγια τους. Έχουν ανάγκη ένα στήριγμα, έναν ώμο να κλάψουν ή ένα χέρι να κρατηθούν, όταν νιώθουν ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν. Η ανάγκη αυτή είναι ανθρώπινη και η ικανοποίησή της απαραίτητη για την ευδαιμονία της ψυχής. Όντως, στις μέρες μας σπανίζει η αυθεντική φιλία και δεν περισσεύει. Αυτό, όμως, είναι που την καθιστά ένα από τα πολυτιμότερα αγαθά στη ζωή, καθώς δεν χτίζεται με ψέμα, συμφέρον και κακία, αλλά με αγάπη, ειλικρίνεια και σεβασμό, γεγονός που την εξελίσσει σε κάτι βαθύ και ουσιαστικό. Γι’ αυτό διακρίνει ανεπτυγμένα και ώριμα άτομα, πρόθυμα για προσωπικές θυσίες στο όνομά της και της αναζήτησης του εαυτού μέσα απ’ αυτήν.

Η φιλία είναι ένας ισχυρός ψυχικός αγαπητικός δεσμός. Αν τη βρείτε, μην τη χάσετε!

 

 

Κείμενο 3

 

Δύσκολη τόλμη

 

Το ποίημα της Λένας Παππά προέρχεται από τη συλλογή «Βραδυφλεγή», Τα Ποιήματα, Τόμος Β ́, εκδ. Αρμός, Αθήνα: 1997.

 

Μπορεί

να διασχίσεις φαράγγια, ερήμους και έλη 

να διατρέξεις απύθμενες θάλασσες

κι όμως

να μην τολμάς τη μικρή

ελάχιστη απόσταση να διανύσεις μέχρι 

τον εαυτό σου.

 

 

ΘΕΜΑΤΑ

 

ΘΕΜΑ 1

 

Να αποδώσεις περιληπτικά, με 70-80 λέξεις, τους λόγους για τους οποίους, σύμφωνα με τη συγγραφέα του Κειμένου 1, η παρέα έγινε ο «προνομιακός  χώρος συνεύρεσης του ατόμου με τους ομοίους άλλους».

 

Μονάδες 20

 

ΘΕΜΑ 2 

 

Ερώτημα 1^ο

 

Στην πέμπτη (5^η) παράγραφο του Κειμένου 2 «Όλοι οι άνθρωποι … μέσα απ’ αυτήν» να βρεις μία (1) λέξη ή φράση στην οποία η γλώσσα χρησιμοποιείται μεταφορικά. (μονάδες 5) Τι πετυχαίνει η συγγραφέας με τη χρήση της; (μονάδες 10)

 

Μονάδες 15

 

Ερώτημα 2^ο

 

α. Να περιγράψεις με συντομία τη νοηματική διασύνδεση που χαρακτηρίζει τη 2^η και την 3^ηπαράγραφο του Κειμένου 1. (μονάδες 6)

 

β. Στην 3^η παράγραφο του Κειμένου 2 η συγγραφέας επιλέγει να αναπτύξει τα σχόλια – λεπτομέρειες στη βάση του β ́ ενικού ρηματικού προσώπου. Ποιο είναι το επικοινωνιακό αποτέλεσμα αυτής της επιλογής; (μονάδες 4)

 

Μονάδες 10

 

Ερώτημα 3^ο

 

Στη 2^η παράγραφο του Κειμένου 1 να αντικαταστήσεις τις υπογραμμισμένες λέξεις με ισοδύναμες νοηματικά λέξεις ή φράσεις (κάνοντας τις αναγκαίες, κατά τη γνώμη σου, αλλαγές στη σύνταξη, αν χρειαστεί), προκειμένου το ύφος λόγου να γίνει πιο απλό.

 

Μονάδες 10

 

ΘΕΜΑ 3

 

Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σου, το κύριο ερώτημα που αναδεικνύεται στο Κείμενο 3, με ποιους κειμενικούς δείκτες γίνεται αυτό (η αναφορά σε τρεις κρίνεται επαρκής) και ποια η προσωπική σου θέση; (120-150 λέξεις)

 

Μονάδες 15

 

ΘΕΜΑ 4

 

Σε άρθρο σου, με 350-400 λέξεις, που θα δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του σχολείου σου να εκθέσεις τεκμηριωμένα τις απόψεις σου για την κοινωνική σημασία της παρέας. Για την ανάπτυξη του θέματος να λάβεις υπόψη σου και προσωπικά σου βιώματα και εμπειρίες από τη συμμετοχή σου σε παρέες.

 

Μονάδες 30

 

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 

 

ΘΕΜΑΤΑ

 

ΘΕΜΑ 1

 

Η συγγραφέας αποδίδει την προτίμηση της παρέας από το άτομο ως χώρου συνάντησης και συναναστροφής με τους ομοίους του σε όσα η παρέα προσφέρει. Ειδικότερα, υποστηρίζει ότι σε αυτή το άτομο βρίσκει κοινά ενδιαφέροντα με τα άλλα μέλη, την επικοινωνία, τη ζεστασιά, την εκτίμηση και τον σεβασμό που υπήρχαν σε παραδοσιακές κοινότητες. Ως λόγους αναφέρει, επίσης, τη συμπάθεια και την εμπιστοσύνη ανάμεσα στα μέλη της παρέας την τόνωση της αυτοεκτίμησής τους, την ισότητά τους και το αίσθημα της διαφορετικότητάς τους.

 

ΘΕΜΑ 2  

 

Ερώτημα 1^ο

 

Στην παράγραφο αυτή μεταφορικά χρησιμοποιείται η γλώσσα στην  πρόταση «Έχουν ανάγκη ένα στήριγμα, έναν ώμο να κλάψουν ή ένα χέρι να κρατηθούν». Με τη χρήση των μεταφορών που υπάρχουν στην πρόταση αυτή η συγγραφέας πετυχαίνει να δείξει με άμεσο, παραστατικό και ζωντανό τρόπο πόσο αναγκαίοι και πόσο πολύτιμοι είναι οι φίλοι για τον άνθρωπο, ιδιαίτερα στις δύσκολες στιγμές της ζωής του. Σε τέτοιες στιγμές οι φίλοι είναι το στήριγμα και η παρηγοριά του. Επιπλέον, με τη μεταφορική/συγκινησιακή χρήση της γλώσσας προκαλεί και υποβάλλει στον αναγνώστη συναισθήματα ανακούφισης, ευχαρίστησης, ευγνωμοσύνης και εκτίμησης προς τους φίλους για τη συμπαράσταση που αυτοί προσφέρουν στους φίλους τους, όταν την έχουν ανάγκη.

(Με τη μεταφορική τους σημασία χρησιμοποιούνται, επίσης, οι λέξεις που σημειώνονται με έντονα γράμματα: «Όλοι οι άνθρωποι κάθε ηλικίας έχουν την ανάγκη να μοιραστούν τη χαρά ή τη λύπη, τη σιωπή ή τα λόγια τους. […]  Όντως, στις μέρες μας σπανίζει η αυθεντική φιλία και δεν περισσεύει. Αυτό, όμως, είναι που την καθιστά ένα από τα πολυτιμότερα αγαθά στη ζωή, καθώς δεν χτίζεται με ψέμα, συμφέρον και κακία, αλλά με αγάπη, ειλικρίνεια και σεβασμό, γεγονός που την εξελίσσει σε κάτι βαθύ και ουσιαστικό. Γι’ αυτό διακρίνει ανεπτυγμένα και ώριμα άτομα, πρόθυμα για προσωπικές θυσίες στο όνομά της και της αναζήτησης του εαυτού μέσα απ’ αυτήν».)

 

Ερώτημα 2^ο

 

α. Η νοηματική σχέση με την οποία συνδέονται η δεύτερη με την τρίτη παράγραφο του κειμένου 1 είναι σχέση αιτίου-αποτελέσματος. Στη δεύτερη παράγραφο γίνεται αναφορά στους λόγους (τα στοιχεία ομοιότητας) για τους οποίους η παρέα αποτελεί τον χώρο που προτιμούν οι όμοιοι για τη συνάντηση και τη συναναστροφή τους (αίτιο). Στην τρίτη παράγραφο αναφέρεται ότι οι λόγοι αυτοί έχουν ως αποτέλεσμα το συναισθηματικό δέσιμο των μελών της παρέας, την ισότητά τους, την τόνωση της αυτοεκτίμησής τους και το αίσθημα της διαφορετικότητας που νιώθουν.

 

β.  Η συγγραφέας, απευθυνόμενη σε β΄ ενικό πρόσωπο στον αναγνώστη, «να πλάσεις», «να βρεις» κ.ά., δίνει έναν προσωπικό, φιλικό τόνο στη σχέση της με αυτόν, ένα συνομιλιακό ύφος, και δημιουργεί μια αίσθηση αμεσότητας και οικειότητας, σαν να διαλέγεται με κάποιο γνωστό της, με τον οποίο τη συνδέουν κοινά βιώματα και εμπειρίες. Έτσι, επιτυγχάνει καλύτερο επικοινωνιακά αποτέλεσμα, καθώς με αυτόν τον τρόπο έκφρασης ο αναγνώστης πείθεται και συμμερίζεται ευκολότερα τις απόψεις της για τις δυσκολίες που καθιστούν σπάνια την αυθεντική φιλία στις μέρες μας. 

 

Ερώτημα 3^ο

 

Ισοδύναμες νοηματικά λέξεις ή φράσεις που κάνουν το ύφος πιο απλό:

θαλπωρή: ζεστασιά (ή στοργή)

υποκαταστάστατο: χώρος που παίρνει τη θέση (ή εξέλιξη ή ισοδύναμο)

Ζυμωμένη: πλασμένη

παραχθείσα: φτιαγμένη (ή που προήλθε ή που δημιουργήθηκε ή δημιουργημένη)

συνεύρεσης: συνάντησης (ή επαφής ή σχέσης ή όπου βρίσκεται μαζί)

 

ΘΕΜΑ 3

 

Το κύριο ερώτημα/θέμα που, κατά τη γνώμη μου, αναδεικνύεται από το Κείμενο 3 είναι «γιατί να μην τολμά ο άνθρωπος να γνωρίσει τον εαυτό του;». Το ερώτημα αφορά στην αυτογνωσία, η οποία  αποτελεί  το βασικό θέμα του κειμένου, και εκφράζει τη δυσκολία κάθε ανθρώπου να την αποτολμήσει, γεγονός που καταγράφεται και στον τίτλο «Δύσκολη τόλμη».

Το ερώτημα/θέμα αναδεικνύεται πρωτίστως με την αντίθεση ανάμεσα στην ευκολία με την οποία ο άνθρωπος αποτολμά να εξερευνήσει τον μακρινό, εχθρικό και επικίνδυνο εξωτερικό κόσμο «Μπορεί / να διασχίσεις φαράγγια … θάλασσες» και τη δυσκολία του να γνωρίσει τον τόσο κοντινό «ελάχιστη απόσταση» εαυτό του «Να μην τολμάς τη μικρή ελάχιστη απόσταση … τον εαυτό σου». Η αντίθεση αποτελεί δομικό στοιχείο του ποιήματος και προβάλλει με δραματική ένταση τη διαφορά στη συμπεριφορά του ανθρώπου και άρα τη δυσκολία της αυτογνωσίας. Η συμπεριφορά αυτή αφορά κάθε άνθρωπο, όπως δηλώνει η  χρήση του β΄ ενικού προσώπου «διασχίσεις», «να μην τολμάς», με το οποίο το ποιητικό υποκείμενο απευθύνεται – αποστροφή – στον αναγνώστη ή και στον εαυτό του (άτυπος μονόλογος), για να τους καταστήσει κοινωνούς της σκέψης του και να ενισχύσει την ενσυναίσθησή τους. Η διαχρονικότητα και ο πανανθρώπινος χαρακτήρας του θέματος τονίζεται με τον ενεστώτα «μπορεί να μην τολμάς», αφού ο ενεστώτας δηλώνει διάρκεια και  επανάληψη.

Συμφωνώ με τη δυσκολία της αυτογνωσίας, καθώς ο άνθρωπος έχει διαφορετική, εξιδανικευμένη εικόνα για τον εαυτό του και δεν αποδέχεται εύκολα τα ελαττώματά του τυφλωμένος από  φιλαυτία και εγωισμό. Παράλληλα, αγνοεί και  προτερήματά του, με αποτέλεσμα   να εμποδίζεται η ολοκλήρωση και η αυτοπραγμάτωσή του.

(Μπορεί ως κειμενικοί δείκτες να αναφερθούν,  εναλλακτικά, το ασύνδετο σχήμα «φαράγγια, ερήμους και έλη», με το οποίο δίνονται σωρευτικά, με πυκνό λόγο, με γοργό και ζωηρό ύφος τα δύσβατα μέρη και οι κακοτοπιές που μπορεί να περάσει ο άνθρωπος, για να ανακαλύψει τον  κόσμο, και ο διασκελισμός μεταξύ 6^ου και 7^ου στίχου «ελάχιστη απόσταση να διανύσεις μέχρι / τον εαυτό σου», καθώς στον τελευταίο στίχο απομονώνεται και τονίζεται εμφατικά ο «εαυτός» μας ως κύριος προορισμός που πρέπει να ανακαλύψουμε και να γνωρίσουμε.)

 

ΘΕΜΑ 4

 

«Κάνουμε παρέα!»*

 

Οι παρέες που κάνει το άτομο, είναι φορείς κοινωνικοποίησής του, γιατί του διδάσκουν τις συμβάσεις και τους κανόνες που διέπουν τους κοινωνικούς δεσμούς. Ο άνθρωπος από άτομο, γίνεται μέρος συνόλου και, έτσι, αντιλαμβάνεται καλύτερα τον εαυτό του.

Η παρέα είναι, καταρχήν, έκφραση της κοινωνικότητας του ανθρώπου, της ανάγκης του, δηλαδή, να μοιράζεται με άλλους ανθρώπους ευχάριστες και δυσάρεστες στιγμές, σκέψεις, ιδέες, προβληματισμούς, συναισθήματα. Η παρέα είναι σημαντική ομάδα, τα μέλη της οποίας είναι πρόθυμα να ακούσουν, να συζητήσουν και να προτείνουν λύσεις σε ζητήματα που χρειάζονται λύση. Οι ετερόκλιτες απόψεις που ακούγονται και η πολυφωνία που υπάρχει στην παρέα είναι συχνά πολύ σημαντική για τη διαμόρφωση γνώμης, τη λήψη αποφάσεων και τη στάση απέναντι σε προσωπικά και δημόσια θέματα που απασχολούν τα μέλη της.

Η χαλαρή συζήτηση, τα πειράγματα, οι αστεϊσμοί, η συντροφιά, η φυσική συνύπαρξη ανθρώπων σε ένα φυσικό (όχι εικονικό) χώρο και η αλληλεπίδρασή τους λειτουργούν ευεργετικά στην ψυχική υγεία του ανθρώπου. Η επικοινωνία, στην οποία ο καθένας βρίσκεται μόνος του μπροστά από μια οθόνη, δεν μπορεί να νοηθεί ως πραγματική επικοινωνία. Με την παρέα δημιουργούνται ανθρώπινες, φιλικές σχέσεις ως αντίδοτο στην αποξένωση, στην απομόνωση και στη μοναξιά. Η παρέα, με το ενδιαφέρον, τη συμπάθεια και την εμπιστοσύνη που δείχνει κάθε μέλος για τα άλλα, με την ισότητα που υπάρχει και με την αλληλεγγύη που αναπτύσσεται μεταξύ τους λειτουργεί προστατευτικά και παρέχει αίσθημα αυτοεκτίμησης και ασφάλειας στα μέλη της.

Οι παρέες με πρωτότυπες ιδέες και με πρωτοπόρα δημιουργία και δράση, φτιάχνουν πολλές μικρές ιστορίες που, καθώς συνυφαίνονται, δημιουργούν τη μεγάλη, την επίσημη Ιστορία των ανθρώπων και του πολιτισμού τους. «Mέχρι τα ουράνια σώματα / με πομπούς και με κεραίες / φτιάχνουν οι Έλληνες κυκλώματα / κι ιστορία οι παρέες», (Διονύσης Σαββόπουλος).

Για να έχουμε, ωστόσο, μια ολοκληρωμένη εικόνα της σχέσης του ατόμου με την παρέα, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η επίδρασή της στο άτομο-μέλος της δεν είναι πάντα θετική. Το συναισθηματικό δέσιμο του ατόμου με αυτή, η ανάγκη να υπηρετούνται από τα μέλη οι στόχοι της, να διατηρείται αδιάσπαστη η ενότητά της και η επιθυμία του ατόμου να κερδίζει την εμπιστοσύνη και την εκτίμηση των άλλων μελών της μπορεί να το εξωθήσουν σε πράξεις αντικοινωνικές και παραβατικές. Οι «κακές παρέες» μπορεί να επιδράσουν καταλυτικά στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του ανθρώπου, ιδιαίτερα του νέου.

 Στην εποχή μας δεν υπάρχουν ποιητικά καφενεία και οι νέοι παραείναι πολυάσχολοι για να μπορούν να συναντιούνται κάθε μέρα στο καφέ της σχολής ή της γειτονιάς τους. Με την έλευση του διαδικτύου, ο πυρήνας της παρέας έχει, σε ένα μέρος του, μετατοπιστεί στα «groups», στις σελίδες, στα σχόλια στα προφίλ των κολλητών, στις κοινές συνομιλίες. (ipolizei.gr) Έστω και έτσι, οι παρέες συνεχίζουν τον κοινωνικοποιητικό τους ρόλο. 

 

*Εναλλακτικός τίτλος: Η παρέα: μια δεύτερη οικογένεια!

 

 

 

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

 

ΘΕΜΑ 2

 

Ερώτημα 1^ο

 

Να μετασχηματίσεις το ύφος της πρώτης περιόδου του Κειμένου 1 «Οι σύγχρονοι νέοι … απέναντι στον κάθε άλλον» από σύνθετο και επίσημο σε απλό επισημαίνοντας τρεις αλλαγές που έκανες σε αυτή για την αλλαγή του ύφους.

 

Μονάδες 15

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

 

ΘΕΜΑ 2

 

Ερώτημα 1^ο

 

Αρχικό κείμενο:

Οι σύγχρονοι νέοι, με το να έρχονται αντιμέτωποι με την εξαφάνιση ή αλλαγή του χαρακτήρα των πρώην τόπων δημόσιας συνάντησης (όπως η αγορά, οι πλατείες ή τα καφενεία), με την ψηφιακή τεχνολογία να επιφέρει την εξαφάνιση της απτής εγγύτητας μεταξύ των ανθρωπίνων υπάρξεων και τέλος, με την παρακμή της δημόσιας ηθικής, καταλήγουν να εμφορούνται από μια νέου τύπου ηθογενετική ηθική, από την οποία απουσιάζει η ανάληψη ευθύνης του ενός απέναντι στον κάθε άλλον.

Μετασχηματισμός του σε ύφος απλό:

Οι σύγχρονοι νέοι έρχονται αντιμέτωποι με την εξαφάνιση ή την αλλαγή των τόπων στους οποίους συναντιούνταν δημόσια στο παρελθόν (όπως η αγορά, οι πλατείες ή τα καφενεία). Ταυτόχρονα η ψηφιακή τεχνολογία έχει ως αποτέλεσμα να εξαφανιστεί η στενή επαφή ανάμεσα στους ανθρώπους. Τέλος, έχει παρακμάσει η δημόσια ηθική. Για όλους αυτούς τους λόγους οι σύγχρονοι νέοι διακατέχονται από μια ηθική νέου τύπου που βασίζεται στις συνήθειες και στα ήθη και από την οποία απουσιάζει η ανάληψη ευθύνης του ενός απέναντι στον κάθε άλλον.

Αλλαγές που έγιναν:

-      Η μία μεγάλη περίοδος λόγου χωρίστηκε σε τέσσερις μικρότερες περιόδους.

-      Η φράση των πρώην τόπων δημόσιας συνάντησης, με αντικατάσταση της λέξης πρώην από τη φράση στο παρελθόν και του ονοματικού συνόλου δημόσιας συνάντησης από το ρηματικό συναντιούνταν δημόσια, μετασχηματίστηκε στην αναφορική πρόταση στους οποίους συναντιούνταν δημόσια στο παρελθόν.

-      Η πρόταση να επιφέρει την εξαφάνιση της απτής εγγύτητας μεταξύ των ανθρωπίνων υπάρξεων μετασχηματίστηκε στην πρόταση έχει ως αποτέλεσμα να εξαφανιστεί η στενή επαφή ανάμεσα στους ανθρώπους.

(Επίσης, η λόγια λέξη εμφορούνται αντικαταστάθηκε από τη λιγότερο επίσημη διακατέχονται και η σύνθετη λέξη ηθογενετική από την πρόταση που βασίζεται στις συνήθειες και στα ήθη και καταργήθηκε το υπερβατό σχήμα από μια νέου τύπου ηθογενετική ηθική [από μια ηθική…].)

Σπυρίδων Κ. Κούτρας - Υπαπαντή Η. Ζουρούδη