ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ
Θέμα/ερώτημα ολικής άγνοιας
Μπορεί να κάνει το χρήμα ευτυχισμένο τον άνθρωπο;
Τίτλος: Φέρνει το χρήμα ευτυχία;
Παρόλο που η ευτυχία (ευδαιμονία) είναι, κατά τον Aριστοτέλη, «τέλος των ανθρωπίνων», ο σκοπός (τέλος), του ανθρώπου, ο τρόπος με τον οποίο καθένας την αντιλαμβάνεται και κυρίως οι τρόποι με τους οποίους την αναζητά και επιδιώκει να την κατακτήσει είναι ζήτημα προσωπικό. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιοι κοινοί για τους περισσότερους ανθρώπους παράγοντες ευτυχισμένης ζωής. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το χρήμα είναι ένας από αυτούς;
Η απάντησή μου στο ερώτημα αυτό είναι: Εξαρτάται. Εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο το αποκτούμε, από τη θέση που του δίνουμε στη ζωή μας, από τον τρόπο με τον οποίο το χρησιμοποιούμε.
Τα χρήματα μας βοηθούν να ικανοποιούμε επαρκώς τις βιοτικές μας ανάγκες, να αντιμετωπίζουμε προβλήματα, να ζούμε με άνεση και αξιοπρέπεια. Πολύ δε περισσότερο στην εποχή μας, όπου, λόγω των αυξημένων απαιτήσεών της, από τα χρήματα και την οικονομική ευχέρεια που αυτά συνεπάγονται, εξαρτάται η δυνατότητά μας για υγιεινή ζωή, για περίθαλψη, για ψυχαγωγία, για μόρφωση, για την εκπλήρωση δημιουργικών μας στόχων. Γιατί, όσο κι αν η ύλη φαίνεται ασυμβίβαστη με το πνεύμα, τα χρήματα, με κατάλληλη αξιοποίηση, βοηθούν τον άνθρωπο να αποκτήσει και τα πνευματικά αγαθά, αν αναλογιστούμε ότι ευκολότερα επιδίδεται κάποιος σε πνευματικές ασχολίες, αν είναι απαλλαγμένος από βιοτικές μέριμνες και πολύ περισσότερο, αν έχει την οικονομική άνεση για σπουδές, για ταξίδια, για ενασχόληση με την τέχνη.
Eπομένως, είναι δύσκολο να τα απορρίψουμε αβασάνιστα. Mπορεί τα χρήματα από μόνα τους να μην κάνουν ευτυχισμένο τον άνθρωπο, τον απαλλάσσουν, ωστόσο, από την ένδεια και την αγωνία της επιβίωσης, του προσφέρουν εξαιρετικές δυνατότητες και, ως προς αυτό τουλάχιστο το σημείο, αποτελούν βασική προϋπόθεση, για να ευημερήσουν και να ευτυχήσουν πρόσωπα και κοινωνίες.
Kαι λέμε προϋπόθεση, διότι είναι πολύ σημαντικός ο τρόπος με τον οποίο ο άνθρωπος τα χρησιμοποιεί, αλλά και η θέση που τους δίνει στη ζωή του. Γιατί, αν η διαρκής απόκτηση χρημάτων γίνει μοναδικό μέλημα και αυτοσκοπός, τότε ο άνθρωπος οδηγείται σε μια οικτρά μονοδιάστατη ζωή. Η απληστία και η φιλαργυρία υποσκάπτουν τις σχέσεις, ακόμα και με αγαπημένα οικεία και φιλικά πρόσωπα. Όταν η απόκτηση και η αύξηση των χρημάτων γίνονται έμμονη ιδέα και μοναδική επιδίωξη, ο άνθρωπος θέτει σε δεύτερη μοίρα άλλες αξίες της ζωής, υποδουλώνεται σε αυτά και αλλοτριώνεται. Παραμελεί την πνευματική και ψυχική καλλιέργειά του, αγωνιά για τη διαχείρισή τους και ζει με τον φόβο μήπως τα χάσει. Ζει με την ψευδαίσθηση της ευτυχίας, ενώ στην ουσία νιώθει ανασφαλής και ανικανοποίητος. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, η δίψα και το πάθος της φιλοχρηματίας να τον εξωθήσουν σε αθέμιτα μέσα, σε άδικες ακόμα και εγκληματικές ενέργειες, σε εκμετάλλευση συνανθρώπων του, σε χρηματισμό, σε υπεξαίρεση χρημάτων, σε διαφθορά, με τις οποίες εκθέτει τον εαυτό του σε ανυποληψία, περιφρόνηση, εκβιασμούς και ποινές για τις παράνομες ενέργειές του.
Σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν, συνάγεται το συμπέρασμα πως τα χρήματα δεν αποτελούν επαρκή όρο για την ανθρώπινη ευτυχία. Iκανοποιούν αναμφισβήτητα ανάγκες. Kαι τις ικανοποιούν πληρέστερα, όσο περισσότερα είναι. Aλλά η ευτυχία δεν είναι ποσοτική έννοια. Γι’ αυτό, πίσω από την επίφαση ευδαιμονίας που προβάλλεται με τον πλούτο, κρύβεται συχνά η ανία, η θλίψη, το άγχος και η μοναξιά.
Σπυρίδων Κ. Κούτρας, Πειστικός Λόγος, τεύχος Α΄, εκδ. Σαββάλας. Διασκευή του Κειμένου «Μπορεί να κάνουν τα υλικά αγαθά ευτυχισμένο τον άνθρωπο;», σελ. 240-243.
Θέμα
1. Να περιγράψεις σύντομα τη συλλογιστική πορεία που ακολουθεί ο συγγραφέας στην ανάπτυξη του θέματος.
Απάντηση
Στο πρόλογο του κειμένου του ο συγγραφέας αναφέρεται στη σημασία της ευτυχίας, η οποία σύμφωνα με τη ρήση του Αριστοτέλη ορίζεται ως σκοπός της ζωής των ανθρώπων και επισημαίνεται ο διαφορετικός τρόπος με τον οποίο κάθε άνθρωπος την προσεγγίζει και προσπαθεί να την κατακτήσει. Αναρωτιέται αν το χρήμα είναι ένας από αυτούς τους τρόπους και διατυπώνει την προσωπική του άποψη θέση ότι εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο το αποκτά και το αξιοποιεί. Στη συνέχεια, με παραγωγική συλλογιστική πορεία, παραθέτει την επιχειρηματολογία του με την οποία επιδιώκει να τεκμηριώσει την άποψη/θέση του και να πείσει γι’ αυτή, και καταλήγει στο επίλογο / γενικό συμπέρασμα επανέκθεση της αρχικής του θέσης ότι τα χρήματα είναι αναγκαίος, αλλά δεν είναι επαρκής όρος για την ευτυχία του ανθρώπου.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Θέλουμε να αξιοποιείτε τα κριτήρια, τα κείμενα, τα θέματα και τις απαντήσεις που δίνουμε σε αυτά (γι' αυτό, άλλωστε, και τα αναρτούμε), αλλά σας παρακαλούμε να αναφέρετε και την πηγή προέλευσής τους.
Ευχαριστούμε
Σπυρίδων Κ. Κούτρας - Υπαπαντή Η. Ζουρούδη
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου