Κείμενο
«Αποφεύγουμε την ατομική ευθύνη, όπως ο διάβολος το λιβάνι».
Ποια είναι η θέση σας ως προς το ζήτημα της ατομικής ευθύνης μέσα στην ιστορική δίνη;
Μόνο μέσω της ατομικής ευθύνης μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τίμια τον εαυτό μας – και κατ’ επέκταση τον κόσμο. Ας πάρουμε την δική μας περίπτωση: Ζούμε στον τόπο όπου, μέσα από έναν κυκεώνα γραφειοκρατίας, ποτέ κανένας δεν θεωρείται υπεύθυνος για τίποτα. Αποφεύγουμε την ατομική ευθύνη, όπως ο διάολος το λιβάνι. Πώς θα μπορέσουμε να κάνουμε κάποια στοιχειώδη αυτοκριτική για να πάμε ένα βήμα μπροστά; Κάθε ιστορική συγκυρία επιβάλλει τις απαραίτητες αλλαγές. Δεν νομίζω πως υπάρχει ζωντανός οργανισμός -οποιουδήποτε είδους- που δεν μεταβάλλεται, που δεν εξελίσσεται συνεχώς. Άλλη μια ελληνική πρωτοπορία: λυσσαλέα αντίσταση σε οποιαδήποτε ουσιαστική αλλαγή.
Ζούμε, επίσης, σε εποχή ιστορικής δίνης: Πόσο βαραίνουν τα «αν» της κάθε στιγμής ή επιλογής μας; Πόσο σημαντική είναι η στάση μας σε εποχή που το Καλό και το Κακό δεν είναι και τόσο ξεκάθαρα; Και πόσο είμαστε και παραμένουμε «οι επιλογές μας», ακόμα και μέσα σ’ αυτή τη δίνη;
Στεκόμαστε μπροστά στον τελευταίο κόμβο. Δεν παίζει ρόλο αν θα επιζήσουν άλλες πέντε ή δέκα γενιές, ο κόμβος θα περιμένει εκεί, απαράλλαχτος. Ύστερα από αιώνες προόδου και αδιανόητων επιτευγμάτων, έχουμε καταφέρει να καταστρέψουμε το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη που μας φιλοξενεί. Μια αλαζονεία και μια απληστία άνευ προηγουμένου. Δεν υπάρχει τίποτα κακό εκεί έξω, εκτός από εμάς τους ίδιους. Φοβάμαι όσους είναι απόλυτα βέβαιοι. Για οτιδήποτε.
Ξαναβλέπω μια εικόνα: παιδιά πεθαίνουν από την δίψα, ενώ αυτόματα αρδευτικά συστήματα ποτίζουν δίπλα τους ένα αχανές γήπεδο του γκολφ. Ξέρω πως πρόκειται για μια απλούστευση, μα τα παιδιά συνεχίζουν να πέφτουν κάτω από την δίψα. Είμαστε οι επιλογές μας. Είμαστε το γκολφ.
Απόσπασμα από τη συνέντευξη που παραχώρησε ο συγγραφέας Μίνως Ευσταθιάδης στην δημοσιογράφο Ελένη Γκίκα. Αναρτήθηκε στον ιστότοπο https://www.fractalart.gr στις 27-03-2019. (διασκευή)
Θέμα
Στο παραπάνω κείμενο το πρόσωπο που δίνει τη συνέντευξη επιδιώκει:
1) να ευαισθητοποιήσει
2) να πληροφορήσει
3) να ενημερώσει
τον αναγνώστη για την αναγκαιότητα ανάληψης της ατομικής ευθύνης στη σημερινή ιστορική συγκυρία. Να διαλέξεις ποιο από τα τρία θεωρείς σωστό (μονάδες 2) και να αναφέρεις τέσσερις (4) γλωσσικούς ή / και εκφραστικούς τρόπους, με τους οποίους υλοποιεί την πρόθεσή του. (μονάδες 8)
Απάντηση
Ο συνεντευξιαζόμενος επιδιώκει να ευαισθητοποιήσει (1) τον αναγνώστη για την αναγκαιότητα ανάληψης της ατομικής ευθύνης στη σημερινή ιστορική συγκυρία. Τέσσερα γλωσσικά μέσα με τα οποία επιτυγχάνει τον στόχο του είναι: α. Η χρήση του ρητορικού ερωτήματος «Πώς θα μπορέσουμε να κάνουμε κάποια στοιχειώδη αυτοκριτική για να πάμε ένα βήμα μπροστά;», με το οποίο τονίζεται εμφατικά η ανάληψη της ατομικής ευθύνης ως απαραίτητος όρος για την εξέλιξη και την πρόοδό μας. β. Η χρήση της προφορικής μεταφορικής φράσης «όπως ο διάολος το λιβάνι», που κάνει τον λόγο απλό, άμεσο, παραστατικό και εύκολα κατανοητό από τον αποδέκτη της ομιλίας του. γ. Η μεταφορική/συγκινησιακή χρήση της γλώσσας «λυσσαλέα αντίσταση», «Στεκόμαστε μπροστά στον τελευταίο κόμβο», «φιλοξενεί», με την οποία παρουσιάζει με παραστατικό και εμφατικό τρόπο την αντίσταση σε κάθε αλλαγή, παρά την κρισιμότητα της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η ανθρωπότητα, προκαλεί συναισθήματα ανησυχίας, αγωνίας και ενοχής για τη κατάσταση στην οποία έχουμε φτάσει εξαιτίας της ανευθυνότητάς μας και έτσι ευαισθητοποιεί τον αποδέκτη της ομιλίας του. δ. Το α΄ πληθυντικό πρόσωπο «έχουμε καταφέρει να καταστρέψουμε», με το οποίο δηλώνεται ότι η ευθύνη για τα σοβαρά προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί μας βαραίνει όλους. (Εναλλακτικά, μπορεί, επίσης, να αναφερθούν: Η συγκινησιακά φορτισμένη φράση, σε συνδυασμό με την αντίθεση και την ειρωνεία που υπάρχει σε αυτή, «παιδιά πεθαίνουν από τη δίψα, ενώ αυτόματα αρδευτικά συστήματα ποτίζουν δίπλα τους ένα αχανές γήπεδο του γκολφ»· οι μικρές περίοδοι και οι απλές προτάσεις που υπάρχουν σε αυτές, «Είμαστε οι επιλογές μας. Είμαστε το γκολφ.», καθώς με την επανάληψη των όρων που υπάρχουν «Είμαστε» και την έμφαση που δίνεται σε αυτούς προκαλείται συναισθηματική ένταση. Την ίδια λειτουργία έχει και η μικρή περίοδος και η ελλειπτική πρόταση «Φοβάμαι όσους είναι απόλυτα βέβαιοι. Για οτιδήποτε,», σε συνδυασμό και με τη βεβαιότητα, λόγω της οριστικής έγκλισης, και με τον εξομολογητικό τόνο, α΄ ενικό πρόσωπο, με τα οποία εκφράζει τον φόβο του ο ομιλητής.)
Θεωρία, παραδείγματα και ασκήσεις για όλους τους τύπους των θεμάτων της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας μπορείτε να βρείτε στο βιβλίο μας "Γράψ' το έτσι!", εκδόσεις Σαββάλλας.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Θέλουμε να αξιοποιείτε τα κριτήρια, τα κείμενα, τα θέματα και τις απαντήσεις που δίνουμε σε αυτά (γι' αυτό, άλλωστε, και τα αναρτούμε), αλλά σας παρακαλούμε να αναφέρετε και την πηγή προέλευσής τους.
Ευχαριστούμε
Σπυρίδων Κ. Κούτρας - Υπαπαντή Η. Ζουρούδη
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου