Πολυτροπικά κείμενα
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι είναι τα πολυτροπικά κείμενα;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πολυτροπικά είναι τα κείμενα στα οποία για τη μετάδοση των μηνυμάτων χρησιμοποιείται συνδυασμός σημειωτικών συστημάτων ή τρόπων. Είδη σημειωτικών συστημάτων είναι το λεκτικό (λεξιλόγιο, προτάσεις), το οπτικό (εικόνα, σκίτσο, φωτογραφίες, σχεδιάγραμμα), το ηχητικό (μουσική, ένταση, ρυθμός), το χειρονομικό (κίνηση, γλώσσα σώματος, νοηματική), το χωρικό (κατεύθυνση, τρόπος διάταξης στον χώρο). Τα πολυτροπικά κείμενα μπορούν να διακριθούν σε έντυπα, ψηφιακά και σε σωματικά (στάση του σώματος, η έκφραση του προσώπου, ο επιτονισμός της φωνής κ.ά). Παραδείγματα πολυτροπικών κειμένων: εικονογραφημένα παραμύθια, εικονοβιβλία, εφημερίδες, περιοδικά, ταινίες, αφίσες, διαφήμιση, ηλεκτρονικά παιχνίδια, ηλεκτρο-νικά μηνύματα, κόμικς, γελοιογραφίες, παρουσιάσεις (Power point).
(Μαρίνα Ροδοσθένους-Μπαλάφα, Επίκουρη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας, University of Nicosia, Πηγή: http://archeia.moec.gov.cy)
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι προσέχουμε, για να κατανοήσουμε ένα πολυτροπικό κείμενο;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Για την κατανόηση των πολυτροπικών κειμένων προσέχουμε:
Ως προς το περιεχόμενο:
1. Ποιος είναι ο πομπός του μηνύματος.
2. Ποια είναι τα κίνητρα επικοινωνίας, ο σκοπός εκπομπής του μηνύματος (να ενημερώσει, να πείσει, να ευαισθητοποιήσει, να σατιρίσει, να καταγγείλει, να καυτηριάσει, να παροτρύνει, να διδάξει άμεσα ή έμμεσα).
3. Ποιο είναι το θέμα/μήνυμα του πολυτροπικού κειμένου.
4. Ποιος είναι ο χρόνος εκπομπής του.
5. Ποιος είναι ο χώρος που ορίζεται από το περίγραμμα της εικόνας.
6. Ποιος είναι ο τόπος παρουσίασής του.
7. Ποιο είναι το κανάλι επικοινωνίας.
8. Ποιοι είναι οι αποδέκτες του.
9. Ποια συμπεράσματα εξάγονται από τα στοιχεία-πληροφορίες που δίνονται.
Ως προς τις επιλογές των σημειωτικών συστημάτων και τη σχέση τους προσέχουμε:
1. Ποια είναι η φορά της ανάγνωσης, π.χ. από πάνω προς τα κάτω, από αριστερά προς τα δεξιά.
2. Ποια σημειωτικά συστήματα χρησιμοποιούνται (λεκτικό, οπτικό κ.ά.).
3. Πώς συνδυάζονται (θέση, μέγεθος, έκταση, συγκρότηση σε ενότητες) στο κείμενο.
4. Ποιοι εκφραστικοί τρόποι-γλωσσικές επιλογές χρησιμοποιούνται στο κείμενο (ρηματικός, ονοματικός λόγος, σύνταξη, χρόνοι, εγκλίσεις, πρόσωπα, στίξη, σχήματα λόγου κ.λπ.).
5. Τι απεικονίζεται.
6. Ποιες χρωματικές διαβαθμίσεις υπάρχουν.
7. Το μήνυμα της εικόνας είναι κυριολεκτικό (δηλωτικό) ή συμβολικό (συνυποδηλωτικό).
8. Ποια η σχέση του περιεχομένου με τον τίτλο ή τη λεζάντα ή τις σημειώσεις, αν υπάρχουν.
9. Ποια πρόσωπα συμμετέχουν και πώς παρουσιάζονται (στάση του σώματος, έκφραση προσώπου,ύφος αμφίεση κ.λπ.), προσπαθώντας από τον τρόπο παρουσίασής τους να αντλήσουμε πληροφορίες για την πνευματική και ψυχική κατάσταση στην οποία βρίσκονται και να ερμηνεύσουμε τη στάση και τη συμπεριφορά τους.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
https://www.newsbeast.gr/weird/arthro/2087651/ikosi-satirikes-ikones-gia-ton-ethismo-mas-stin-technologia
ΘΕΜΑ
Να περιγράψετε την εικόνα και να αποδώσετε σε γραπτό λόγο το μήνυμά της, σε 80-100 λέξεις.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Η εικόνα εικονίζει το εσωτερικό ενός χώρου που μοιάζει με σκοτεινό, μουντό, κελλί φυλακής μέσα στο οποίο βρίσκεται ένας άνθρωπος που κρατάει ένα περισκόπιο με τη μορφή του συμβόλου του facebook το οποίο εμποδίζει το πλήρες άνοιγμα της πόρτας. Ο άνθρωπος παρατηρεί τον κόσμο μέσα από το περισκόπιο που έχει έξοδο και ορατότητα στον κόσμο ανάμεσα από τα κάγκελα ενός φεγγίτη πάνω από την πόρτα. Η πόρτα είναι μισάνοιχτη και από το μικρό άνοιγμά της διαφαίνεται το φως και το πράσινο της φύσης. Το μήνυμα της εικόνας είναι ότι ο άνθρωπος έχει «εκούσια» επιλέξει και έχει εθιστεί να βλέπει έγκλειστος και απομονωμένος τον κόσμο όχι όπως είναι στην πραγματικότητα, αλλά μέσα από την εικονική πραγματικότητα του facebook.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου