Πρόθεση του συγγραφέα και τρόπος ανάπτυξης μιας παραγράφου

        

        ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ  

        ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

 

Κείμενο 1 (Μη λογοτεχνικό, 14544)

 

Έμφυλες ανισότητες και σεξισμός στη βιομηχανία των ΜΜΕ

 

Το παρακάτω κείμενο είναι άρθρο της Κατερίνας Μπρέγιαννη που έχει δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Αυγή» στις 19 Σεπτεμβρίου 2021. 

 

Καλλίγραμμα μοντέλα χαμογελούν από τις οθόνες διαφημίζοντας αυτοκίνητα, πλυντήρια, σκούπες, καλλυντικά, κινητά τηλέφωνα και όλο το εύρος των καταναλωτικών αγαθών που παρέχει στους πολίτες η κοινωνία των αγορών ως αντάλλαγμα μιας fake1 μικροαστικής ευμάρειας2. Στα περίπτερα γιγαντιαίες φωτογραφίες γυναικών σε ηδυπαθείς3 πόζες4 βροντοφωνάζουν στα περιοδικά, ενώ συχνά πηχυαίοι σεξιστικοί τίτλοι σοκάρουν την καθημερινότητα και αυξάνουν τις πωλήσεις μερίδας του Τύπου. 

Στις ενημερωτικές εκπομπές γυναίκες - γλάστρες καμαρώνουν. Ένας πολιτικός λόγος μιας fake τηλε«μαγκιάς» διατρέχει συχνά τις τηλεοπτικές συζητήσεις και όλο και κάποια «άνανδρη συμπεριφορά», «αντρίκεια στάση», «γυναικούλες» θα ακουστεί από όσους «τιμούν ή φορούν τα παντελόνια» εκφράσεις που συχνά χρησιμοποιούν και τα δύο φύλα. 

Τα ΜΜΕ είναι μεγάλες επιχειρήσεις και άτυπα κέντρα λήψης αποφάσεων σε σχέση με τα προτεινόμενα θέματα που αξιολογικά θα κριθούν ως «είδηση» και πώς αυτά θα «πλασαριστούν» στην κοινωνία ώστε να είναι θελκτικά. Ως κύρια πηγή πληροφόρησης για κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, έχουν καίριο ρόλο παρέμβασης, καθοδήγησης, αναπαραγωγής έμφυλων ανισοτήτων. 

Με δεδομένο ότι η τηλεόραση καθημερινά παίζει σε όλα τα σπίτια, συχνά χωρίς να κλείνει ποτέ, και αν συνυπολογιστεί η συχνά παράλληλη και αδιάκοπη περιήγηση στο Διαδίκτυο, ρόλοι και στερεότυπα αναπαράγονται διαρκώς καθιστώντας τον σεξισμό ως τον ρατσισμό της καθημερινότητάς μας. 

Τα έμφυλα στερεότυπα αποτελούν σχηματικές και καθολικές αναπαραστάσεις που αποδίδουν χαρακτηριστικά, υποτίθεται «φυσικά», στις γυναίκες και στους άνδρες. Ισχυρά ριζωμένες πεποιθήσεις για τους φυσικούς ρόλους των φύλων που βασίζονται σε γενικεύσεις, υπεραπλουστεύσεις υποκειμενικές, διαδεδομένες στην κοινωνία. [...] 

[...] Τη σημασία των στερεοτύπων στη διαιώνιση της έμφυλης ανισότητας μαρτυρά ένα πείραμα που έγινε με παιδιά δημοτικού από τη φιλανθρωπική οργάνωση Education and Employers, όπου φάνηκε ότι τα στερεότυπα ανάμεσα στα δυο φύλα ξεκινούν από πολύ μικρή ηλικία (μεταξύ 5 και 7 ετών). Οκτάχρονα παιδιά κλήθηκαν να ζωγραφίσουν τρεις επαγγελματικές κατηγορίες: πυροσβέστη, χειρουργό και πιλότο. 61 παιδιά ζωγράφισαν αντρικές φιγούρες, ενώ μόνο 5 από αυτά ζωγράφισαν γυναικείες. Το φιλμ έφερε στην επιφάνεια τη ρεαλιστική πλευρά των στερεότυπων ανάμεσα στα δυο φύλα στις μικρές ηλικίες. 

 

1 Εικονικής
2 Ευτυχίας, πολυτέλειας
3 Αυτές που έχουν έντονη ροπή προς τις ηδονές
4 Επιτηδευμένες (φροντισμένες) στάσεις του σώματος 

 

 

 

Κείμενο 2 (Λογοτεχνικό)

 

Σημείο Αναγνωρίσεως

 

ἄγαλμα γυναίκας μέ δεμένα χέρια

 

Το παρακάτω ποίημα είναι της Κικής Δημουλά. Είναι εμπνευσμένο από το μαρμάρινο γλυπτό του Κωνσταντίνου Σεφερλή «Η Βόρειος Ήπειρος» (1951) που βρίσκεται στο πάρκο δίπλα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών. Το άγαλμα εικονίζει την Βόρεια Ήπειρο ως γυναίκα που προσπαθεί να ανασηκωθεί με τα χέρια της δεμένα πισθάγκωνα. Το ποίημα ανήκει στη συλλογή «Το λίγο του κόσμου», 1971.

 

Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα,
εγώ σε προσφωνώ γυναίκα κατευθείαν.

Στολίζεις κάποιο πάρκο.
Από μακριά εξαπατάς.
Θαρρεί κανείς πώς έχεις ελαφρά ανακαθήσει 

να θυμηθείς ένα ωραίο όνειρο πού είδες, 

πώς παίρνεις φόρα να το ζήσεις. 

Από κοντά ξεκαθαρίζει το όνειρο: 

δεμένα είναι πισθάγκωνα τα χέρια σου 

μ’ ένα σκοινί μαρμάρινο
κι η στάση σου είναι η θέλησή σου
κάτι να σε βοηθήσει να ξεφύγεις
την αγωνία του αιχμάλωτου.
Έτσι σε παραγγείλανε στο γλύπτη: 

αιχμάλωτη.
Δεν μπορείς
ούτε μια βροχή να ζυγίσεις στο χέρι σου, 

ούτε μια ελαφριά μαργαρίτα.
Δεμένα είναι τα χέρια σου.
Και δεν είν’ το μάρμαρο μόνο ο Άργος5. 

Αν κάτι πήγαινε ν’ αλλάξει
στην πορεία των μαρμάρων,
αν άρχιζαν τ’ αγάλματα αγώνες
για ελευθερίες και ισότητες,
όπως οι δούλοι,
οι νεκροί
και το αίσθημά μας,
εσύ θα πορευόσουνα
μες στην κοσμογονία των μαρμάρων
με δεμένα πάλι τα χέρια, αιχμάλωτη. 

Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα, 

εγώ σε λέω γυναίκα αμέσως.
Όχι γιατί γυναίκα σε παρέδωσε 

στο μάρμαρο ο γλύπτης 

κι υπόσχονται οι γοφοί σου 

ευγονία6 αγαλμάτων,
καλή σοδειά ακινησίας. 

Για τα δεμένα χέρια σου, πού έχεις 

όσους πολλούς αιώνες σε γνωρίζω, 

σε λέω γυναίκα. 

 

Σε λέω γυναίκα
γιατ’ είσ’ αιχμάλωτη. 

 

5 Ο πανόπτης Άργος, το μυθικό τέρας με τα εκατό μάτια, στον οποίο η Ήρα είχε αναθέσει να κρατάει αιχμάλωτη (δεμένη σε ένα δέντρο) τη μυθική Ιώ. Αξίζει να σημειωθεί πως η Ιώ είναι το μυθικό σύμβολο της κατατρεγμένης γυναίκας. 

6 Η απόκτηση πολλών και υγιών απογόνων 

 

 

 

ΘΕΜΑΤΑ

ΘΕΜΑ 1

 

1^ο υποερώτημα (μονάδες 10)

 

Σε 40-50 περίπου λέξεις να παραθέσεις τους τρόπους με τους οποίους, σύμφωνα με την αρθρογράφο στο Κείμενο 1, αναπαράγονται από την τηλεόραση κυρίως – και γενικότερα από τη βιομηχανία των ΜΜΕ – τα στερεότυπα που σχετίζονται με τα δύο φύλα. 

 

Μονάδες 10 

 

2^ο υποερώτημα (μονάδες 10) 

 

Στις δύο πρώτες παραγράφους του Κειμένου 1 η αρθρογράφος επιλέγει να οργανώσει το κείμενό της με παραδείγματα. Γράψε δύο λόγους για τους οποίους, κατά τη γνώμη σου, επιχειρεί αυτόν τον τρόπο οργάνωσης του λόγου. 

 

Μονάδες 10

 

3^ο υποερώτημα (μονάδες 15)

 

Να επιλέξεις και να μεταφέρεις στο απαντητικό σου φύλλο τη σωστή απάντηση σε καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις, οι οποίες βασίζονται στο Κείμενο 1 (μία μόνο από τις τέσσερις προτεινόμενες απαντήσεις είναι σε κάθε περίπτωση ορθή):

 

1.   «Στα περίπτερα γιγαντιαίες ... βροντοφωνάζουν στα περιοδικά...» (1^η παράγραφος): Με την προσωποποίηση ως εκφραστικό σχήμα η αρθρογράφος επιχειρεί να: 

 

α.  ειρωνευτεί το περιεχόμενο των αφισών 

β.  καταγγείλει το γεγονός που περιγράφει 

γ.  προβληματίσει τον δέκτη για το είδος και το περιεχόμενο των διαφημίσεων
δ.   δημιουργήσει αίσθημα ευφορίας στον δέκτη, για να εκτιμήσει το χιούμορ

    της. 

 

2.   Τα εισαγωγικά στη φράση «τιμούν ή φορούν τα παντελόνια» (2^η παράγραφος) η αρθρογράφος τα χρησιμοποιεί, προκειμένου να: 

 

α.  εκφράσει τον προβληματισμό της για τις εκφράσεις αυτού του είδους 

β.  προβληματίσει τον αναγνώστη για το περιεχόμενο ανάλογων εκφράσεων που διατυπώνονται στην προφορική ομιλία. 

γ. ειρωνευτεί τους πολιτικούς και το επίπεδο της «τηλεοπτικής» αντιπαράθεσής τους 

δ.  προβάλλει πιο άμεσα τη θέση της για την αναπαραγωγή στερεοτύπων στις τηλεοπτικές ενημερωτικές εκπομπές.

 

3.   Η λέξη «θελκτικά» (3^η παράγραφος) με κριτήριο τη σημασία της στο γλωσσικό περιβάλλον της πρότασης, στην οποία ανήκει, έχει ως συνώνυμή της τη λέξη: 

 

α.  εντυπωσιακά 

β.  ελκυστικά
γ.  ρεαλιστικά
δ.  ερεθιστικά

 

4.   Η λέξη «αδιάκοπη» (4^η παράγραφος) με κριτήριο τη σημασία της στο γλωσσικό περιβάλλον της πρότασης στην οποία ανήκει έχει ως αντώνυμή της τη λέξη: 

 

α. περιστασιακή 

β. συνεχόμενη

γ. κοπιαστική
δ. ανελέητη

 

5.   Η πρόταση υποτίθεται «φυσικά» (5^η παράγραφος) λειτουργεί ως σχόλιο της αρθρογράφου που εκφράζει: 

 

α. απορία 

β. επιδοκιμασία 

γ. αποδοκιμασία 

δ. ειρωνεία 

 Μονάδες 15

ΘΕΜΑ 2

 

Ποια άλλα στερεότυπα για τη γυναίκα υπάρχουν στην κοινωνία μας, προβάλλονται και αναπαράγονται στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης; Υπάρχουν και προβάλλονται στερεότυπα και για τον άνδρα; Να εκθέσεις τις απόψεις σου σε άρθρο, 350-400 λέξεων, που θα δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του σχολείου σου.

 

Μονάδες 30

 

ΘΕΜΑ 3

 

Ποιο ρηματικό  πρόσωπο κυριαρχεί στην ποιητική αφήγηση και με ποια άλλα πρόσωπα διαπλέκεται; Πώς οι γλωσσικές αυτές επιλογές επηρεάζουν το νόημα και το ύφος του Κειμένου 2;

 

Μονάδες 20

 

ΘΕΜΑ 4

 

Ποιος είναι ο τρόπος με τον οποίο το ποιητικό υποκείμενο προσεγγίζει το άγαλμα στο Κείμενο 2; (μονάδες 10) Ποια συναισθήματα ή σκέψεις σού προκάλεσε η ποιητική ανάγνωση και γιατί; (μονάδες 5)

 

Μονάδες 15 

 

 

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 

 

ΘΕΜΑ 1

 

1^ο υποερώτημα

Σύμφωνα με το κείμενο η αναπαραγωγή των στερεοτύπων στα ΜΜΕ γίνεται με την προβολή ωραίων γυναικών σε διαφημίσεις και σε ερωτικά προκλητικές φωτογραφίες περιοδικών, με υπερμεγέθεις σεξιστικούς τίτλους σε μερίδα του τύπου, με ενημερωτικές εκπομπές στις οποίες οι γυναίκες παίζουν διακοσμητικό ρόλο και με σεξιστικές αναφορές σε τηλεοπτικές πολιτικές συζητήσεις.

 

2^ο υποερώτημα

Δύο λόγοι για τους οποίους η αρθρογράφος επιλέγει να οργανώσει το κείμενό της με παραδείγματα είναι:

α. Για να δώσει αμεσότητα και παραστατικότητα στον λόγο της, καθώς τα παραδείγματα που επιλέγει, φέρνουν στη φαντασία του αναγνώστη εικόνες από την πραγματική ζωή και τις εμπειρίες του. Έτσι, διασαφηνίζει και κάνει καλύτερα κατανοητό το θέμα της αναπαραγωγής των σεξιστικών στερεοτύπων στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

β. Για να προσελκύσει την προσοχή και το ενδιαφέρον του αναγνώστη και να τον εισαγάγει στο θέμα που θα αναπτύξει στη συνέχεια.

(Ένας, επίσης, λόγος που μπορεί να αναφερθεί είναι για να τεκμηριώσει τη θέση της, ότι στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης «ρόλοι και στερεότυπα αναπαράγονται διαρκώς καθιστώντας τον σεξισμό τον ρατσισμό της καθημερινότητάς μας», να πείσει και να ευαισθητοποιήσει τον αναγνώστη για πρόβλημα αυτό.)

 

3^ο υποερώτημα

1.     γ.

2.     δ.

3.     β.

4.     α.

5.     δ.

 

ΘΕΜΑ 2

Τίτλος: Στερεότυπα για τη γυναίκα και για τον άνδρα

 

Πρόλογος

Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που επηρεάζουν τις αντιλήψεις που σχηματίζουμε για τους άλλους είναι τα στερεότυπα. Πρόκειται για τις τυποποιημένες και απλουστευμένες θετικές ή αρνητικές σκέψεις που συχνά έχουμε για τους άλλους. Στερεότυπα υπάρχουν και αναπαράγονται στην κοινωνία μας για τη γυναίκα και για τον άνδρα.

 

Κύριο μέρος

Α΄ νοηματική ενότητα: συνηθισμένα στερεότυπα της ελληνικής κοινωνίας για τις γυναίκες που προβάλλονται και αναπαράγονται στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

 

Στερεότυπα σε σχέση με τον ρόλο των γυναικών στο σπίτι και στην οικογένεια 

 

Τα στερεότυπα αυτά βασίζονται στην ιδέα ότι οι γυναίκες είναι, από τη φύση τους, προορισμένες να ασχολούνται με τη φροντίδα της οικογένειας και του νοικοκυριού και ότι αυτή είναι η βασική τους λειτουργία στο πλαίσιο μιας συντροφικής σχέσης. Ευρύτερα, τα στερεότυπα αυτά υποδηλώνουν ότι οι γυναίκες είναι περισσότερο ικανές στα θέματα του ιδιωτικού βίου και με λιγότερες δεξιότητες από τους άντρες στη σφαίρα του επαγγελματικού και δημόσιου βίου, πράγμα που σημαίνει ότι, αν χρειαστεί να επιλέξουν ανάμεσα στα δύο, θα πρέπει να επιλέξουν το πρώτο. 

 

Στερεότυπα σε σχέση με τις υποχρεώσεις εμφάνισης και συμπεριφοράς των γυναικών 

 

Τα στερεότυπα αυτά σχετίζονται με τον ρόλο των γυναικών σε σχέση με τους άντρες, όπως ο ρόλος τους έχει οριστεί από τους άνδρες. Αυτό σημαίνει ότι, ως γυναίκες, σύντροφοι, επαγγελματίες κ.λπ., οφείλουν να προσαρμόζονται σε συγκεκριμένα επιθυμητά («θηλυκά») χαρακτηριστικά, όπως η σεμνότητα, η ησυχία, η υπακοή, η φροντιστική διάθεση κ.ά., να εμφανίζουν συγκεκριμένα ενδιαφέροντα και να ακολουθούν συγκεκριμένα πρότυπα εμφάνισης. 

 

Στερεότυπα σε σχέση με τη σεξουαλικότητα και το γυναικείο σώμα 

 

Τα στερεότυπα αυτά πηγάζουν από την αντίληψη ότι το γυναικείο σώμα και η γυναικεία σεξουαλικότητα αποτελούν την αιτία για προβλήματα που προκαλούνται στη συμπεριφορά και στις σχέσεις των ανθρώπων. Γι’ αυτό είναι υποχρέωση των γυναικών να «μη δίνουν δικαιώματα», ελέγχοντας τη συμπεριφορά τους, την εμφάνιση και τις επιθυμίες τους. Έτσι, η σεμνότητα, η αξιοπρέπεια και η προάσπιση της «τιμής» αποτελούν βασικά επιθυμητά γυναικεία χαρακτηριστικά και βασικά κριτήρια για την αξιολόγηση των γυναικών – κάτι που δεν ισχύει στην αξιολόγηση των αντρών από την κοινωνία. 

 

Στερεότυπα σε σχέση με το ήθος των γυναικών

 

Τα στερεότυπα αυτά βασίζονται στη θεωρία ότι η γυναικεία προσωπικότητα εμφανίζει αυξημένες τάσεις προς την πονηριά, τον δόλο, το ψέμα, την απιστία και την ανταγωνιστική συμπεριφορά, καθώς αγνοούνται οι κοινωνικές δομές αιώνων, πάνω στις οποίες έχουν θεμελιωθεί και αρκετοί μηχανισμοί αντιμετώπισης της καταπίεσης από ομάδες που δεν είχαν πρόσβαση σε πόρους και ισχύ, όπως οι γυναίκες. 

 

Β΄ νοηματική ενότητα: Στερεότυπα υπάρχουν και για τους άνδρες

 

Σύμφωνα με τα στερεότυπα αυτά, οι άντρες οφείλουν να επιδεικνύουν συμπεριφορές που σχετίζονται με παραδοσιακά «αρσενικά» χαρακτηριστικά κι έτσι να είναι πάντα φιλόδοξοι, επιθετικοί, κουβαλητές, συναισθηματικά κλειστοί, οικονομικά εύρωστοι, σωματικά ισχυροί και να ακολουθούν συγκεκριμένα επαγγέλματα και ασχολίες που εναρμονίζονται με αυτά τα χαρακτηριστικά. Στο πλαίσιο αυτό, τιμωρούνται, όταν δείχνουν τα συναισθήματά τους, όταν συμπεριφέρονται φροντιστικά, όταν δείχνουν την κλίση τους προς στερεοτυπικά «γυναικείες» ασχολίες, όταν ξεφεύγουν από τα αυστηρά όρια της «αρρενωπής» εμφάνισης, όταν εκφράζουν οποιουδήποτε είδους αδυναμία κ.λπ. 

 

Πηγή: https://s.kathimerini.gr/resources/article-files/stereotypa.pdf

 

Επίλογος

Τα στερεότυπα αλλάζουν δύσκολα. Ένα πρώτο βήμα για να απαλλαγεί ο άνθρωπος από διαιωνιζόμενα στερεότυπα και προκαταλήψεις είναι η παραδοχή των λαθεμένων αντιλήψεων που είχε για καιρό. Αυτό θα τον βοηθήσει στο σεβασμό της προσωπικότητας και της ιδιαιτερότητας των άλλων και στις σχέσεις του με αυτούς. 

 

ΘΕΜΑ 3

Στην ποιητική αφήγηση κυριαρχεί το β΄ πρόσωπο το οποίο, όμως, διαπλέκεται  στενά με το α΄ πρόσωπο, ενώ χρησιμοποιείται και γ΄ πρόσωπο. 

Το ποιητικό υποκείμενο σε όλη την ποιητική αφήγηση απευθύνεται σε β΄ πρόσωπο στο άγαλμα «Στολίζεις», «εξαπατάς», «Δεν μπορείς» κ.ά., για να εκφράσει σκέψεις και συναισθήματα που του προκάλεσε η θέασή του. Η αποστροφή σε β΄ πρόσωπο είναι μισός διάλογος, δραματοποιεί και άρα  ζωντανεύει το λόγο, γιατί εισάγει στην ποιητική αφήγηση το άγαλμα ως δεύτερο πρόσωπο, και δημιουργεί θεατρική σκηνή με το άγαλμα βουβό συνομιλητή. Επιπλέον, εκφράζει την επιθυμία του ποιητικού υποκειμένου για προσέγγιση και επικοινωνία και δημιουργεί κλίμα οικειότητας. Έτσι, υπογραμμίζεται η γνώση του ποιητικού υποκειμένου για την κατωτερότητα της γυναίκας και η απέραντη θλίψη του για την ταλαιπωρία αιώνων. 

 Στην αποστροφή διαπλέκεται στενά με το β΄ πρόσωπο «εσύ» και  το α΄ πρόσωπο «εγώ» (εγώ σου μιλώ). Με το α΄ ενικό πρόσωπο το ποιητικό υποκείμενο εκφράζει με αμεσότητα τις σκέψεις του για τη γυναικεία καταπίεση και εκδηλώνει συναισθήματα συμπάθειας και αλληλεγγύης «εγώ σε προσφωνώ γυναίκα κατευθείαν», αλλά και την απαισιοδοξία του για τη βελτίωση της κατάστασης «εσύ θα πορευόσουνα / με δεμένα πάλι τα χέρια, αιχμάλωτη». 

 Με το γ΄ πρόσωπο περιγράφονται γεγονότα και καταστάσεις που αφορούν άλλους και ο λόγος αποκτά αντικειμενικότητα και συναισθηματική αποστασιοποίηση «Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα».

 

ΘΕΜΑ 4

Στο Κείμενο 2 το ποιητικό υποκείμενο  προσλαμβάνει  το άγαλμα  με διαφορετικό τρόπο  από τους άλλους ανθρώπους. Οι άλλοι άνθρωποι το αντιλαμβάνονται ως άγαλμα, το ποιητικό υποκείμενο το αντιλαμβάνεται ως γυναίκα «Όλοι σε λένε κατευθείαν άγαλμα, / εγώ σε προσφωνώ γυναίκα κατευθείαν». Το ποιητικό υποκείμενο αντιλαμβάνεται ότι το άγαλμα που εικονίζει μια γυναίκα δεμένη πισθάγκωνα να προσπαθεί να ανασηκωθεί, συμβολίζει την κοινωνική υποδούλωση του γυναικείου φύλου, την καταπίεση και την ανελευθερία των γυναικών για αιώνες. Η κοινωνική υποδούλωση της γυναίκας εκφράζεται έντονα με τις επαναλήψεις: «αιχμάλωτος» και «δεμένα  χέρια», τα οποία αποτελούν και το στοιχείο με το οποίο το ποιητικό υποκείμενο ερμήνευσε το άγαλμα, όπως δηλώνει και ο τίτλος  «Σημείο αναγνωρίσεως».

Η ανάγνωση του ποιήματος μου δημιουργεί έντονη θλίψη και αγανάκτηση, καθώς η ποιήτρια ανέδειξε με μεγάλη εκφραστική δύναμη την απελπιστική θέση,  και το παράπονο των γυναικών. Αισθάνομαι ανακούφιση, μιας και στην εποχή μας οι  γυναίκες κατοχύρωσαν  ισονομία  με τους άντρες και είναι πια ελεύθερες, παρά τις κάποιες παρωχημένες αντιλήψεις που επιβιώνουν μεμονωμένα.