Σε άρθρο σας…
Τα παρακάτω θέματα δόθηκαν στις Πανελλαδικές Εξετάσεις και ζητήθηκε να αναπτυχθούν σε άρθρο.
Σε ποιο ρηματικό πρόσωπο αναπτύσσονται;
2021
α) Με ποια εφόδια πιστεύεις ότι θα μπορέσεις να αντιμετωπίσεις τον κόσμο στην περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι ανησυχίες που περιγράφονται στην παράγραφο 2 του Κειμένου 1;
β) Με ποιες συγκεκριμένες δράσεις, κατά τη γνώμη σου, θα μπορούσατε εσείς οι νέοι να βελτιώσετε τον κόσμο;
2022
α) να εκφράσετε την άποψή σας για την αξία της ιστορικής γνώσης και
β) να αναφέρετε βιωματικούς τρόπους που μπορούν να καλλιεργήσουν το ενδιαφέρον σας για το ιστορικό παρελθόν.
Επαναληπτικές
Η συντάκτρια του Κειμένου 1 διερωτάται: «Γιατί είναι δύσκολο να αλλάξουμε τις συνήθειές μας, να αναγνωρίσουμε τους κινδύνους για την οικολογική καταστροφή, έτσι ώστε να λειτουργήσουμε σωτήρια τόσο για εμάς όσο και για το περιβάλλον;».
α) Αν το ερώτημα απευθυνόταν σε εσάς προσωπικά, τι θα απαντούσατε;
β) Πιστεύετε ότι η δική σας γενιά θα μπορούσε να εξασφαλίσει ένα
βιώσιμο μέλλον για τον πλανήτη;
2024
Στο Κείμενο 1 διατυπώνεται η θέση ότι τα ταξίδια αποτελούν «τον πλέον ενδεδειγμένο τρόπο ψυχικής εκτόνωσης και αναζωογόνησης του κάθε ανθρώπου».
α) Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την παραπάνω θέση της συντάκτριας και γιατί;
β) Εσείς, ποιους τρόπους επιλέγετε, για να αναζητήσετε την προσωπική σας ηρεμία και ισορροπία και για ποιους λόγους κάνετε αυτές τις επιλογές;
Το άρθρο δεν γράφεται μόνο σε γ΄ ρηματικό ενικό ή/και πληθυντικό πρόσωπο.
Όταν το θέμα (η εκφώνηση) μου απευθύνει ερώτηση σε β΄ ενικό ρηματικό πρόσωπο (εσύ, για σένα προσωπικά), απαντώ και γράφω σε α΄ ενικό πρόσωπο.
Στο ίδιο πρόσωπο (α΄ ενικό) απαντώ και γράφω και όταν το ερώτημα διατυπώνεται σε β΄ πληθυντικό πρόσωπο, αλλά δεν μπορώ να μιλήσω για λογαριασμό άλλων.
Στα ερωτήματα «Συμφωνείτε ή διαφωνείτε…» απαντώ σε α΄ ενικό πρόσωπο, αλλά αναπτύσσω και τεκμηριώνω την απάντηση/θέση μου (αποδεικτέα θέση) κατά προτίμηση σε γ΄ ρηματικό
πρόσωπο (ενικό ή πληθυντικό) ή/και σε α΄ πληθυντικό (εναλλαγή προσώπων).
Αντίθετα, αν το ερώτημα-θέμα απευθύνεται σε β΄ πληθυντικό πρόσωπο, π.χ. «εσείς οι νέοι», γράφω σε α΄ πληθυντικό πρόσωπο (εμείς οι νέοι), εφόσον εντάσσω κι εγώ τον εαυτό μου σε αυτό το συλλογικό υποκείμενο και συμμερίζομαι τις απόψεις, τη στάση, τη συμπεριφορά του κ.λπ., ή/και σε γ΄ ενικό πρόσωπο (η δική μας γενιά μπορεί…).
Σε άλλες περιπτώσεις γράφω σε γ΄ ρηματικό πρόσωπο (ή/και σε α΄ πληθυντικό), έστω κι αν μου απευθύνεται ερώτημα σε β΄ πληθυντικό πρόσωπο.
Το άρθρο ως δημοσιογραφικό κείμενο, παρά τον ερμηνευτικό του χαρακτήρα, έχει και ειδησεογραφικό/πληροφοριακό χαρακτήρα, εφόσον ο αρθρογράφος αναφέρεται σε γεγονότα της επικαιρότητας, με τη στενή ή την ευρεία έννοια, τα σχολιάζει και επιδιώκει να τα ερμηνεύσει/εξηγήσει. Η αναφορά των γεγονότων/ειδήσεων είναι, ίσως, η μόνη περίπτωση που γίνεται μόνο σε γ΄ πρόσωπο. Ο αρθρογράφος μπορεί να πάρει θέση σε α΄ ενικό πρόσωπο, αποδεικτέα θέση λέγεται στα σχολικά βιβλία, και να την τεκμηριώσει. Τόσο η θέση που παίρνει όσο και αυτά που υποστηρίζει είναι προσωπική, υποκειμενική άποψη/γνώμη και δε καταλαβαίνω τον όρο άρθρο «γνώμης». Λες και υπάρχει δημοσιογραφικό άρθρο που δεν είναι γνώμης. Εκτός αν όσοι τον χρησιμοποιούν εννοούν ως «γνώμη» την αποδεικτέα θέση. Πάντως, ο όρος άρθρο «γνώμης», απ’ όσο ξέρω, δεν αναφέρεται πουθενά ούτε στα σχολικά βιβλία ούτε στους χαρακτηρισμούς των κειμένων στην Τράπεζα Θεμάτων ούτε στην εκφώνηση των θεμάτων που έχουν ζητηθεί.
Γνωρίζω ότι για πολλά θέματα, για το άρθρο, για την περίληψη, για τα επιχειρήματα, για τη συνεκτικότητα κ.ά., υπάρχουν διαφορετικές απόψεις, βάσιμες και τεκμηριωμένες. Ο διδάσκων και ο βαθμολογητής πρέπει να τις ξέρουν. Όμως ο μαθητής εξετάζεται και αξιολογείται σε ό,τι διδάσκεται και όπως το διδάσκεται, σύμφωνα με ό,τι προκρίνεται στο Πρόγραμμα Σπουδών και στα σχολικά βιβλία. Μέχρι να αλλάξουν. Και δεν είναι υποχρεωμένος να γνωρίζει ό,τι πιστεύει και λέει ο καθένας μας.
Δείτε πόσα και ποια πρόσωπα χρησιμοποιούνται στο παρακάτω άρθρο. Για παράδειγμα. Και δεν είναι το μόνο! (Και όχι μόνο πρόσωπα, αλλά και χρόνοι και τροπικότητες.)
Τράπεζα Θεμάτων Γ΄ Λυκείου Κωδ. 30067
Η πιο επικίνδυνη στιγμή της ανθρωπότητας
Το ακόλουθο συντομευμένο άρθρο του Στίβεν Χόκινγκ προέρχεται από τον ιστότοπο iefimerida.gr (αναδημοσίευση από την εφημερίδα «The Guardian»), 7.12.2016 (ανάκτηση: 25.8.2022).
[...] Το διαδίκτυο και οι πλατφόρμες θα επιτρέπουν σε πολύ μικρό αριθμό ανθρώπων να συγκεντρώσουν αμύθητο πλούτο, διατηρώντας επιχειρήσεις με ελάχιστες θέσεις εργασίας, αλλά με τεράστιο κέρδος. Αυτή η εξέλιξη φαντάζει αναπόφευκτη, αλλά και
καταστροφική για τις κοινωνίες.
[...] Για μένα η δυνατότητα της χρήσης της τεχνολογίας για επικοινωνία ήταν μια απελευθερωτική και θετική εμπειρία. Χωρίς την τεχνολογία δεν θα μπορούσα να εργάζομαι όλα αυτά τα χρόνια. Παράλληλα όμως, οι ζωές των πλουσιότερων ανθρώπων, στις πιο
αναπτυγμένες περιοχές του πλανήτη, είναι «βασανιστικά» ορατές, προσιτές σε οποιονδήποτε έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο, όσο φτωχός κι αν είναι. Πιο πολλοί άνθρωποι έχουν κινητό από αυτούς που έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό και αυτό σημαίνει πως
σχεδόν όλοι μας σε αυτόν τον πλανήτη δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την ύπαρξη αυτής της τεράστιας ανισότητας.
Οι συνέπειες αυτής της κατάστασης είναι άμεσες: ο αγροτικός κόσμος θα οδηγείται σε φτωχές πόλεις, με πλοηγό την ελπίδα. Όταν ο κόσμος δει πως η «νιρβάνα» του Instagram δεν είναι εφικτή ούτε εκεί, θα αναζητήσει καλύτερη τύχη στην απέναντι όχθη, ακολουθώντας το ρεύμα των οικονομικών μεταναστών και ταξιδεύοντας για μια καλύτερη ζωή. Οι μεταναστευτικές ροές, με τη σειρά τους, δοκιμάζουν τις αντοχές των χωρών που τις υποδέχονται, αυξάνοντας συνεχώς τον πήχη της ετοιμότητας και των υποδομών για τις τελευταίες. Κάπως έτσι, φθείρεται η κατανόηση των πολιτών και τροφοδοτείται ο πολιτικός λαϊκισμός.
Για μένα το πιο σημαντικό είναι πως σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη στιγμή της ιστορίας, το είδος μας πρέπει να λειτουργήσει σαν ένα σύνολο, συνεργατικά. Πρέπει να δουλέψουμε μαζί.
Αντιμετωπίζουμε τεράστιους περιβαλλοντικούς κινδύνους: κλιματική αλλαγή, υπερπληθυσμό, επιδημίες, μόλυνση των ωκεανών, προβλήματα στην τροφική παραγωγή και εξαφάνιση των ειδών. Όλα αυτά πρέπει να μας υπενθυμίζουν ότι βρισκόμαστε στην
πιο επικίνδυνη φάση της ανθρώπινης ανάπτυξης. Έχουμε τα τεχνολογικά μέσα να καταστρέψουμε τον πλανήτη μας, αλλά ακόμα δεν έχουμε τα μέσα για να ξεφύγουμε από αυτόν. Ίσως σε κάποια χρόνια να μπορέσουμε να εξαπλωθούμε και σε άλλους τόπους
πέραν της Γης, αλλά ως τότε πρέπει να δουλέψουμε σκληρά, για να προστατεύσουμε τον μοναδικό μας πλανήτη.
Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει τα έθνη να χτίσουν γέφυρες και όχι τείχη μεταξύ τους. Αλλά, για να το πετύχουμε, θα πρέπει οι ηγέτες του κόσμου να αντιληφθούν πως απέτυχαν και πως απογοήτευσαν τους πολίτες. Με τους πόρους να συγκεντρώνονται στα χέρια των λίγων, θα πρέπει να μάθουμε να μοιραζόμαστε περισσότερο από όσο σήμερα. Με τις θέσεις εργασίας να μειώνονται, με ολόκληρες βιομηχανίες να κλείνουν, θα πρέπει να βοηθήσουμε τους λαούς να διασώσουν τον τόπο τους, να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα της εποχής. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να τους παρέχουμε την απαραίτητη οικονομική βοήθεια, για όσο χρειαστεί, ώστε να το πετύχουν. [...]
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου