ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
ΝΕΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ
ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΝΕΟ
4ο ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ
ΚΕΙΜΕΝΟ 1
Γιατί ο Albert Einstein είπε: «Το μέτρο της ευφυΐας είναι η ικανότητα για αλλαγή».
Ελίζα Σακκά, https://stories.thriveglobal.gr/giati-o-albert-einstein-eipe-to-metro-tis-eyfy-as-einai-i-ikanotita-gia-allagi/ (διασκευή)
Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο, η ικανότητα να αλλάζεις γνώμη ή να προσαρμόζεσαι είναι μια απαραίτητη δεξιότητα. Αν δεν επιτρέπεις στον εαυτό σου να αλλάζει γνώμη, δεν μπορείς να αλλάξεις τίποτα στη ζωή σου.
Ευφυΐα είναι η ικανότητα να μαθαίνεις και να κάνεις ό,τι λειτουργεί καλύτερα και γρηγορότερα. Η ευφυΐα είναι ένα έργο που εξελίσσεται. Η προσαρμοστικότητα είναι ένας από τους κύριους δείκτες της ευφυΐας. Η ζωή είναι μια σειρά από αλλαγές, με ή χωρίς τη συγκατάθεσή σου. Συνεχώς αλλάζει και δεν μπορείς να κάνεις τίποτα για αυτό. Για να εξελιχθούν τα πράγματα όπως επιθυμείς, πρέπει να επιδιώκεις την αλλαγή. Η εξυπνάδα σού επιτρέπει να δίνεις προσοχή σε ό,τι βρίσκεται γύρω σου και να αποκτάς ό,τι χρειάζεσαι για να επιβιώσεις. […]
Η πραγματική προσωπική ανάπτυξη ξεκινά με την αναγνώριση ότι κάτι χρειάζεται να γίνει διαφορετικά. Όταν ξεκινάς να αλλάζεις τον εαυτό σου, απαιτείς περισσότερα από αυτόν: απόκτησε νέες εμπειρίες, κάνε καλύτερες ανακαλύψεις, βρες εξυπνότερους τρόπους ζωής, αμφισβήτησε την αντίληψή σου για τη ζωή και άνοιξε το μυαλό σου. Βελτιώνεις την ευφυΐα σου στην πορεία, καθώς εκτίθεσαι σε ένα νέο κόσμο ιδεών για να χτίσεις μια καλύτερη ζωή και καριέρα. Και όσο εξακολουθείς να εκπαιδεύεις τον εαυτό σου, το μυαλό σου θα διευρυνθεί επιτρέποντας ακόμα περισσότερες γνώσεις.
Αν εξακολουθείς να βασίζεσαι στα ίδια πνευματικά μοντέλα, αρχές, ρουτίνες και συνήθειες που είχες πριν από πέντε χρόνια, δεν εξελίσσεσαι. Η ικανότητά σου να αλλάζεις με τον χρόνο μπορεί να σε βοηθήσει να επιβιώσεις, να ευημερήσεις και να εξελιχθείς. Τα καλά νέα είναι ότι δε χρειάζεται να κάνεις μια ριζική αλλαγή την επόμενη εβδομάδα ή τον επόμενο μήνα. Μπορείς να κάνεις μικρά βήματα καθημερινά.
Η επιτυχία έρχεται σε αυτούς που είναι πρόθυμοι να βγουν από τη ζώνη άνεσής τους για να κερδίσουν ένα καλύτερο μέλλον και να εκτεθούν! Όπως το είπε η C. JoyBell C.: «Ο μόνος τρόπος για να ζήσουμε είναι να αναπτυχθούμε. Ο μόνος τρόπος για να αναπτυχθούμε είναι η αλλαγή. Ο μόνος τρόπος για να αλλάξουμε είναι η εκπαίδευση. Ο μόνος τρόπος να εκπαιδευτούμε είναι η έκθεση. Και ο μόνος τρόπος για να εκτεθούμε είναι να ρισκάρουμε. Κάν’ το. Ρίσκαρε».
ΚΕΙΜΕΝΟ 2
Γιατί φοβάμαι να αλλάξω;
Μ. Τσάκοβα, ψυχολόγος, https://autoiasi.gr/giati-fovamai-na-allaxw/ (διασκευή)
Υπάρχει μια εξίσωση που υποστηρίζει ότι η ζωή είναι συνυφασμένη με τις αλλαγές. Όλοι μας αλλάζουμε, αργά ή γρήγορα, βίαια ή ομαλά. Η καθημερινότητά μας συχνά επιβάλλει να πάρουμε αποφάσεις σοβαρές αναφορικά με την εργασία μας, την προσωπική μας ζωή ή τον εαυτό μας ή ακόμα και φαινομενικά ασήμαντες (π.χ. αλλαγή της διαδρομής που κάνουμε για να πάμε ως συνήθως στη δουλειά μας). Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις η λέξη κλειδί είναι η αλλαγή, ο φόβος μας για αυτή και το πώς μαθαίνουμε να αντιμετωπίζουμε τέτοιου είδους καταστάσεις. Για ποιους λόγους όμως συχνά φοβόμαστε την αλλαγή;
Μία από τις βασικότερες εξηγήσεις είναι ότι φοβόμαστε το άγνωστο, το άλμα εκείνο που καλούμαστε να κάνουμε. Πολλοί άνθρωποι αποφεύγουν να πάρουν αποφάσεις και να κάνουν αλλαγές ακριβώς επειδή δε γνωρίζουν τι θα συμβεί στη συνέχεια (και δεν είναι σίγουροι αν θέλουν να μάθουν). Ο φόβος μπροστά στο άγνωστο μας παραλύει και αρχίζει και υπονομεύει τις ανάγκες και την πρόοδό μας. […]
Συμπληρωματικά με τα προηγούμενα, ο φόβος του ρίσκου επίσης δεσπόζει. Αλλάζοντας, για παράδειγμα, εργασιακό περιβάλλον σε μια εποχή οικονομικής αβεβαιότητας μας φέρνει αντιμέτωπους με ένα σπουδαίο ρίσκο το οποίο πολύ συχνά αποφεύγουμε να πάρουμε ή αναβάλλουμε συνεχώς. Η αναβλητικότητα μπροστά σε μια αλλαγή μπορεί μεν να μας προστατεύει φαινομενικά, εφόσον δε χρειάζεται να πάρουμε κάποια επώδυνη απόφαση, αλλά απεναντίας μας εμποδίζει βαθύτατα να πετύχουμε τους στόχους μας. […]
Άλλος ένας λόγος που μας αποτρέπει από το να αλλάξουμε κάτι στη ζωή μας είναι η ίδια η έλλειψη στόχων. Μη γνωρίζοντας τι επιθυμούμε και πώς να το καταφέρουμε, βολευόμαστε σε καταστάσεις που μας είναι μεν γνώριμες και διαχειρίσιμες αγνοώντας δε την προσωπική μας εξέλιξη. Η έλλειψη κινήτρου αποτελεί μείζονα παράγοντα στο να συνεχίσουμε να ζούμε χωρίς αλλαγές, έτσι όπως γνωρίζουμε ήδη, ακριβώς επειδή δε διαθέτουμε τόσο ισχυρά όπλα στο να επιδιώξουμε την αλλαγή, όποια και αν είναι αυτή, και να διαπιστώσουμε τα οφέλη της.
Πώς μπορούμε να ξεφύγουμε από τον φόβο της αλλαγής; Βασική προϋπόθεση για αλλαγή είναι η θέλησή μας, ο ίδιος μας ο εαυτός. Μόνο αν πραγματικά θέλουμε να αλλάξουμε κάτι που δεν μας ικανοποιεί, μόνο τότε μπορούμε να σχεδιάσουμε πως θα πραγματοποιηθεί αυτή η αλλαγή και τελικά να την καταφέρουμε. Εξάλλου είναι στο χέρι μας! Πιθανά εμπόδια που μπορεί να προκύψουν μπροστά σε μια αλλαγή δεν πρέπει να μας φοβίζουν αλλά να μας κάνουν περισσότερο προσεκτικούς και προσηλωμένους σε αυτό που θέλουμε να πετύχουμε.
ΚΕΙΜΕΝΟ 3
ΠΟΤΕ Θ’ ΑΝΟΙΞΟΥΜΕ ΠΑΝΙΑ
Κώστας Ουράνης, Λίνου Πολίτη, «Ποιητική ανθολογία», βιβλίο έβδομο, σελ. 110-111.
Πότε θ’ ανοίξουμε πανιά για τα Νησιά του Νότου,
πότε το ρου θ’ ανέβουμε του ποταμού Αμαζόνα;
– Καιρός μας πια να πάψουμε να βλέπουμε μπροστά μας
των ίδιων πάντα λιμανιών τη νυσταγμένη εικόνα!
Ας σβήση η νέα μας ορμή (σα βήματα στον άμμο
από το κύμα) την παλιάν, ασάλευτη ζωή μας!
Σημαία υψώστε την ψυχή στο πιο αψηλό κατάρτι:
δεν είναι αλήθεια ότι ήρθαμε αργά στην εποχή μας!
Μπορούμε ακόμα μια ζωή να ζήσουμε καινούρια
αντίς να μαραζώνουμε σαν τον κομμένο δυόσμο:
φτάνει να κάνουμε πανιά σαν τους Θαλασσοπόρους
που μια πατρίδα αφήνοντας – έβρισκαν έναν κόσμο!
ΘΕΜΑΤΑ
ΘΕΜΑ Α
Να αποδώσετε περιληπτικά, με 60-70 λέξεις, τους λόγους για τους οποίους πολλοί άνθρωποι αποφεύγουν τις αλλαγές στη ζωή τους, σύμφωνα με όσα υποστηρίζει η συγγραφέας του Κειμένου 2.
Μονάδες 20
ΘΕΜΑ Β
Β1.
Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις με την ένδειξη ΣΩΣΤΟ (Σ) ή ΛΑΘΟΣ (Λ) αξιολογώντας αν ανταποκρίνονται στο νόημα του Κειμένου 1 και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας καταγράφοντας στο τετράδιό σας το κατάλληλο χωρίο του Κειμένου.
1. Ευφυΐα είναι η ικανότητα να μαθαίνεις γρήγορα.
2. Οι αλλαγές στη ζωή είναι αναπόφευκτες.
3. Για να πετυχαίνεις διαρκώς κάθε σου στόχο στη ζωή, θα πρέπει να παραμένεις σταθερός στις επιλογές σου.
4. Η προσωπική ανάπτυξη έρχεται με την παραδοχή των λαθών μας.
5. Η ευφυΐα είναι ένας δείκτης σταθερός και αμετάβλητος.
Μονάδες 15
Β2.
α. Να σχολιάσετε ως προς την επικοινωνιακή αποτελεσματικότητά του τον τίτλο του Κειμένου 2. (μονάδες 5)
β. Τι πετυχαίνει η συγγραφέας του Κειμένου 1 με την αναφορά της στην C. JoyBell C. και την παράθεση των λόγων της στην τελευταία παράγραφό του; (μονάδες 5)
Μονάδες 10
Β3.
Πρόθεση της συγγραφέα στην τρίτη (3η) παράγραφο του Κειμένου 1 «Η πραγματική … γνώσεις» είναι να πείσει, να ευαισθητοποιήσει και να υποδείξει στον/στην αναγνώστη/αναγνώστρια ό,τι χρειάζεται να γίνει για την πραγματική προσωπική ανάπτυξη. Να αναφέρετε δύο (2) διαφορετικές μεταξύ τους γλωσσικές επιλογές/εκφραστικά μέσα με τα οποία υπηρετείται η πρόθεσή της (μονάδες 4) και να εξηγήσετε σύντομα τη λειτουργία καθενός από αυτά. (μονάδες 6)
Μονάδες 10
ΘΕΜΑ Γ
Ποια επιθυμία εκφράζει το ποιητικό υποκείμενο στο Κείμενο 3; Να ερμηνεύσετε τη συναισθηματική του κατάσταση αξιοποιώντας κατάλληλους κειμενικούς δείκτες. Συμμερίζεστε την επιθυμία του; Η απάντησή σας να εκτείνεται σε 200 περίπου λέξεις.
Μονάδες 15
ΘΕΜΑ Δ
«Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο, η ικανότητα να αλλάζεις γνώμη ή να προσαρμόζεσαι είναι μια απαραίτητη δεξιότητα.», Κείμενο 1.
α. Γιατί είναι αναγκαίες οι αλλαγές σε προσωπικό και σε κοινωνικό επίπεδο;
β. Πώς μπορούν να ξεπερνούν οι άνθρωποι την ανασφάλεια και τον φόβο που τους προκαλούν πολλές φορές οι αλλαγές;
Να εκθέσετε τεκμηριωμένα τις απόψεις σας σε άρθρο σας με 350-400 λέξεις. Να υποθέσετε ότι το άρθρο σας θα δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του σχολείου σας. Μπορείτε να αξιοποιήσετε δημιουργικά πληροφορίες και επιχειρήματα από τα Κείμενα Αναφοράς.
Μονάδες 30
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑ Α
Σύμφωνα με τη συγγραφέα, πολλοί άνθρωποι αποφεύγουν τις αλλαγές στη ζωή τους από φόβο και από έλλειψη στόχων. Ειδικότερα, η συγγραφέας υποστηρίζει ότι λόγω του φόβου για τις εξελίξεις ο άνθρωπος αδρανοποιείται, αποφεύγει να διακινδυνεύσει αλλαγές και τις αναβάλλει. Προσθέτει ότι λόγω της έλλειψης στόχων ο άνθρωπος επαναπαύεται στα γνωστά και συνηθισμένα παραβλέποντας την εξέλιξή του και υπογραμμίζει ότι η έλλειψη κινήτρου αποτελεί σοβαρό ανασταλτικό παράγοντα στην επιδίωξη αλλαγών.
ΘΕΜΑ Β
Β1.
1. Λάθος «Ευφυΐα είναι η ικανότητα … καλύτερα και γρηγορότερα».
2. Σωστό «Η ζωή είναι μια σειρά από αλλαγές … δεν μπορείς να κάνεις τίποτα για αυτό».
3. Λάθος «Για να εξελιχθούν τα πράγματα όπως επιθυμείς, πρέπει να επιδιώκεις την αλλαγή».
4. Λάθος «Η πραγματική προσωπική ανάπτυξη … να γίνει διαφορετικά».
5. Λάθος «Η ευφυΐα … εξελίσσεται» και «Βελτιώνεις την ευφυΐα στην πορεία … περισσότερες γνώσεις».
Β2.
α. Ο τίτλος του κειμένου «Γιατί φοβάμαι να αλλάξω;» είναι σύντομη και περιεκτική ευθεία ερώτηση. Με τον ερωτηματικό του χαρακτήρα προβληματίζει, προσελκύει την προσοχή, κεντρίζει το ενδιαφέρον του αναγνώστη και κινητοποιεί τη σκέψη του. Με τα δύο ρήματα «φοβάμαι» και «να αλλάξω» προσδιορίζεται το περιεχόμενο του κειμένου, που είναι ο φόβος για τις αλλαγές. Και τα δύο ρήματα είναι σε α΄ ενικό πρόσωπο, με το οποίο, στην προκειμένη περίπτωση, δεν εκφράζεται ο φόβος ενός ατόμου, αλλά κάθε αναγνώστη και κάθε ανθρώπου που φοβάται τις αλλαγές. Με τη γενίκευση αυτή, εκτός από τον εξομολογητικό και άμεσο χαρακτήρα του, ο τίτλος φαίνεται να ενδιαφέρει κάθε άνθρωπο, είτε φοβάται είτε δε φοβάται τις αλλαγές. Τα δύο ρήματα που υπάρχουν σε αυτόν διαφέρουν ως προς τον χρόνο και την έγκλιση. Το ρήμα «φοβάμαι» είναι σε οριστική ενεστώτα, με την οποία ο φόβος δηλώνεται ως κάτι βέβαιο και διαρκές, ενώ το ρήμα «να αλλάξω» είναι σε υποτακτική αορίστου, με την οποία η αλλαγή δηλώνεται ως κάτι πιθανό, ενδεχόμενο και στιγμιαίο. Τέλος, με την ερώτηση που διατυπώνεται στον τίτλο και την αναμενόμενη απάντηση, προσδίδεται μια αίσθηση διαλόγου και συνομιλιακό ύφος. Χάρη σε αυτό, στην αμεσότητά του, στην πυκνότητά του και στις γραμματικές διαφορές των δύο ρημάτων ο τίτλος είναι ενδιαφέρων, ελκυστικός και επικοινωνιακά εύστοχος.
β. Η συγγραφέας του κειμένου αναφέρει την C. JoyBell C. και παραθέτει τα λόγια της ως επίκληση στην αυθεντία. Με την επίκληση στην αυθεντία ως τρόπο πειθούς πετυχαίνει, με το κύρος της γνώμης της δημοφιλούς αμερικανίδας συγγραφέα, να ενισχύσει την επιχειρηματολογία της και την αξιοπιστία της για την ανάγκη να αλλάζει, να εξελίσσεται και να βελτιώνεται ο άνθρωπος. Δείχνει ότι έχει καλή γνώση του θέματος και με την αυτούσια, σε ευθύ λόγο, παράθεση των λόγων της C. JoyBellC. προσδίδει υφολογική ποικιλία στο κείμενό της, καθώς το διανθίζει με τον τρόπο έκφρασης της αναγνωρισμένης συγγραφέα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγγραφέας χρησιμοποιεί την επίκληση στην αυθεντία στην τελευταία παράγραφο, στον επίλογο του κειμένου της, αφού προηγουμένως έχει αναπτύξει την επιχειρηματολογία της σχετικά με το θέμα που πραγματεύεται. Έτσι, η αυθεντία χρησιμοποιείται σωστά, δηλαδή προς επίρρωση (ενίσχυση) των επιχειρημάτων της και όχι από έλλειψη επιχειρημάτων για να στηρίξει τη θέση της.
Β3.
α. Μία γλωσσική επιλογή που υπηρετεί την πρόθεση της συγγραφέα είναι η προστακτική έγκλιση «απόκτησε … κάνε … βρες … αμφισβήτησε … άνοιξε». Με την προστακτική αποδίδεται ο επιτακτικός τρόπος με τον οποίο κάθε άνθρωπος χρειάζεται να ζητεί από τον εαυτό του τις απαιτούμενες για την αλλαγή του ενέργειες.
β. Άλλη γλωσσική επιλογή/εκφραστικό μέσο είναι η χρήση του ασύνδετου σχήματος «απόκτησε νέες εμπειρίες … για τη ζωή». Με το ασύνδετο σχήμα η συγγραφέας αναφέρει σωρευτικά τις ενέργειες που χρειάζεται να απαιτεί κάποιος από τον εαυτό του, για να αλλάξει. Ο ρυθμός του λόγου γίνεται γοργός, το ύφος του λόγου ζωηρό και προκαλείται συναισθηματική ένταση. Υποβάλλονται συναισθήματα ευνοϊκής διάθεσης για τις αλλαγές. Με αυτές τις γλωσσικές επιλογές/εκφραστικά μέσα η συγγραφέας πείθει, ευαισθητοποιεί και παρακινεί τον αναγνώστη να αλλάξει.
(Εναλλακτικά, μπορεί, επίσης, να αναφερθούν:
γ. Το β΄ ενικό πρόσωπο «ξεκινάς να αλλάζεις … απόκτησε … κάνε … βρες …», υπηρετεί την πρόθεσή της με την αμεσότητα και τη ζωντάνια που δίνει στον λόγο η αποστροφή, με την οικειότητα και τη συναισθηματική προσέγγιση του αναγνώστη, με τη δραματικότητα (θεατρικότητα) και την παραστατικότητα με την οποία παρουσιάζονται οι ενέργειες που απαιτούνται για την αλλαγή του εαυτού μας.
δ. Η μεταφορά «άνοιξε το μυαλό σου», με την οποία αποδίδεται παραστατικά και κατανοητά η σημασία που έχει να είναι κάποιος ανοιχτόμυαλος στη ζωή του, δηλαδή να έχει ευρεία αντίληψη του κόσμου, να μη δεσμεύεται από προκαταλήψεις και στερεότυπα, να μην είναι δογματικός και στενόμυαλος απέναντι στις αλλαγές.
ε. Η δεοντική τροπικότητα «χρειάζεται να γίνει», με την οποία η αλλαγή θεωρείται αναγκαία και επιβεβλημένη για την προσωπική ανάπτυξη.
στ. Η επιστημική τροπικότητα «απαιτείς … Βελτιώνεις … θα διευρυνθεί», με την οποία τα θετικά αποτελέσματα των νέων εμπειριών και των αλλαγών εκφράζονται με βεβαιότητα, σε έγκλιση οριστική.)
ΘΕΜΑ Γ
Το ποιητικό υποκείμενο σε όλο το ποίημα μιλάει για λογαριασμό ενός συλλογικού υποκειμένου, όπως αποτυπώνει το α΄ πληθυντικό πρόσωπο «ανοίξουμε … ανέβουμε … πάψουμε» και εκφράζει έντονη επιθυμία φυγής, δυσαρεστημένο από τη μονοτονία της ζωής του. Στο συλλογικό υποκείμενο εντάσσεται κάθε αναγνώστης που βρίσκεται στην ίδια κατάσταση, οπότε η ποιητική αφήγηση αποκτά πανανθρώπινο χαρακτήρα. Με τη μεταφορά «θ’ ανοίξουμε πανιά» το ποιητικό υποκείμενο εικονοποιεί τη διάθεση φυγής και με την ευθεία ερώτηση εκφράζει την ανυπομονησία του να εγκαταλείψει την ανιαρή ζωή του και να ανοιχτεί στον κόσμο, σε μακρινούς εξωτικούς προορισμούς. «Πότε θ’ ανοίξουμε πανιά για τα Νησιά του Νότου / πότε τον ρου θ’ ανέβουμε του ποταμού Αριζόνα;». Το ποιητικό υποκείμενο χρησιμοποιώντας προτρεπτική υποτακτική και προστακτική, «Ας σβήσει … υψώστε» ενθαρρύνει και παρακινεί τους ανθρώπους να αρνηθούν την ανία της στάσιμης ζωής τους «παλιάν ασάλευτη ζωή» και να τολμήσουν την αλλαγή. Εκφράζει βεβαιότητα για μια νέα συναρπαστική ζωή «Μπορούμε ακόμα μια ζωή να ζήσουμε καινούρια», με την προϋπόθεση «φτάνει να» οι άνθρωποι να αρνηθούν την ασφάλεια του γνωστού και να τολμήσουν να μπουν στην περιπέτεια αναζήτησης του αγνώστου που θα τους ανοίξει νέους ορίζοντες, όπως με εξαιρετική παραστατικότητα εκφράζει η παρομοίωση «σαν τους Θαλασσοπόρους / που, μια πατρίδα αφήνοντας – έβρισκαν έναν κόσμο!».
Θα συμμεριζόμουν ανεπιφύλακτα την επιθυμία του ποιητικού υποκειμένου, εφόσον η ζωή μου ήταν μονότονη, ανιαρή, χωρίς ενδιαφέρον και προοπτική. Και μάλιστα γρήγορα θα πραγματοποιούσα τις απαραίτητες αλλαγές που θα με έκαναν να αισθάνομαι καλύτερα. Πιστεύω ότι η ζωή μου πρέπει να με ευχαριστεί, να μου προσφέρει αυτοπεποίθηση, αισιοδοξία και κυρίως να δημιουργεί προοπτικές εξέλιξης και δημιουργίας. Αλλιώς χρειάζεται αλλαγή!
ΘΕΜΑ Δ
Τίτλος: Πρόοδος και αλλαγή
Πρόλογος
Πολλοί επαγγέλλονται, ευαγγελίζονται την αλλαγή και μιλούν γι’ αυτή. Αλλαγή είναι η διαφοροποίηση από τους συνηθισμένους και αποδεκτούς τρόπους ζωής. Η αλλαγή έχει γίνει και σύνθημα κομμάτων. Ασκεί, ως ιδέα και ως πράξη, ιδιαίτερη έλξη και γοητεία. Είναι αναγκαία στη ζωή μας, την προσωπική και την κοινωνική. Εντούτοις, πολλοί τη φοβούνται, διστάζουν και αποφεύγουν να κάνουν αλλαγές στη ζωή τους.
Κύριο μέρος
Α΄ νοηματική ενότητα: η αναγκαιότητα των αλλαγών
1η υποενότητα: σε προσωπικό επίπεδο
- Οι αλλαγές σε προσωπικό επίπεδο είναι αναγκαίες, γιατί με αυτές επιτυγχάνεται η προσωπική εξέλιξη και βελτίωση. Με την κριτική και την αμφισβήτηση των καταστάσεων που χρειάζονται αλλαγή, με την απαλλαγή από στερεότυπα και προκαταλήψεις, με την απόκτηση νέων εμπειριών και γνώσεων αναπτύσσεται η ευφυΐα. Επιπλέον, με την ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων, με την έκθεση σε ένα νέο, ίσως πιο απαιτητικό, περιβάλλον και με την ικανότητα ευελιξίας και προσαρμογής στη νέα πραγματικότητα που φέρνουν οι αλλαγές, τα άτομα δοκιμάζουν τις δυνατότητες και τα όριά τους, μαθαίνουν από τις αστοχίες και τα λάθη τους, αποκτούν αυτοσυνείδηση, ωριμάζουν και εξελίσσονται προσωπικά.
2η υποενότητα: σε κοινωνικό επίπεδο
- Η προσωπική ανάπτυξη των μελών της συμβάλλει στην πρόοδο και της κοινωνίας. Πέρα από αυτό, οι αλλαγές στην κοινωνία επιβάλλονται από πραγματικές ανάγκες, συχνά επείγουσες και πιεστικές. Έτσι, αναπτύσσονται και εφαρμόζονται λύσεις για την αντιμετώπιση κοινωνικών και περιβαλλοντικών ζητημάτων με αποτελεσματικό και βιώσιμο τρόπο. Με τις μεταρρυθμίσεις σε κοινωνικούς θεσμούς, όπως είναι για παράδειγμα η Εκπαίδευση, η Υγεία, η Δικαιοσύνη, βελτιώνονται οι υπηρεσίες που παρέχουν και ενισχύεται η εμπιστοσύνη των πολιτών σε αυτούς. Η κοινωνική αλλαγή και πρόοδος αφορά και στην οικονομική ανάπτυξη και στη διαμόρφωση σχέσεων που να διέπονται από πνεύμα ελευθερίας, κοινωνικής δικαιοσύνης και ισότητας όλων των ανθρώπων. Οι αλλαγές φέρνουν την πρόοδο.
Β΄ νοηματική ενότητα: προτάσεις για το ξεπέρασμα της ανασφάλειας και του φόβου που προκαλούν οι αλλαγές
- Παρ’ όλα αυτά, οι άνθρωποι αισθάνονται πολλές φορές ανασφαλείς απέναντι στις αλλαγές και τις φοβούνται. Για να ξεπερνούν την ανασφάλεια και τον φόβο που τους προκαλούν οι αλλαγές, χρειάζεται, πρώτα απ’ όλα, γνώση. Γνώση για το τι πρέπει να αλλάξει, πώς θα αλλάξει, σε πόσο χρόνο θα αλλάξει και ποιο είναι το αποτέλεσμα που περιμένουμε. Όταν επιχειρούμε αλλαγές, δεν πρέπει να πηγαίνουμε σε αυτές απροετοίμαστοι και στα τυφλά. Χρειάζεται να προχωρούμε σε αυτές με σχέδιο και μέθοδο, ώστε να ελέγχουμε την πορεία τους και να αποφεύγουμε την αβεβαιότητα, την ανασφάλεια και τους φόβους. Να μην είμαστε υπερβολικά απαιτητικοί και αυστηροί με τον εαυτό μας και νιώθουμε άγχος, αλλά να είμαστε ρεαλιστές στις εκτιμήσεις μας.
- Οι άνθρωποι που φοβούνται τις αλλαγές καλό είναι να αναστοχάζονται τα θετικά αποτελέσματα που έφεραν στη ζωή τους προηγούμενες αλλαγές, παρά τη διστακτικότητα και τις επιφυλάξεις με τις οποίες αρχικά αντιμετωπίστηκαν. Να οραματίζονται το θετικό αποτέλεσμα που μπορεί να φέρει μια αλλαγή και να αντλούν αισιοδοξία από τις θετικές προοπτικές και να μη φοβούνται τις αλλαγές. Καλό θα ήταν, επίσης, να κατανοούν ότι η δική τους αναποφασιστικότητα και αναβλητικότητα για κάτι που πρέπει να αλλάξει μπορεί να έχει επιπτώσεις στους άλλους. Τέλος, να λαμβάνουν υπόψη τους ότι στις αλλαγές που γίνονται, αν εξαιρέσουμε τους λίγους πρωτοπόρους, δεν είναι μόνοι. Υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι που τις θέλουν και πασχίζουν γι’ αυτές. Μπορούν, λοιπόν, να υπολογίζουν στη συνεργασία και στην αλληλεγγύη τους. Αυτό θα τονώσει την αυτοπεποίθησή τους, θα τους προσφέρει συναισθηματική ασφάλεια και θα διώξει τους φόβους τους.
Επίλογος
Οι αλλαγές και οι μεταρρυθμίσεις είναι το κλειδί της ανάπτυξης και της ευημερίας σε έναν ανταγωνιστικό κόσμο που εξελίσσεται ραγδαία. Οι δυσκολίες και οι αποτυχίες δεν πρέπει να μας αποθαρρύνουν και να μας πτοούν, αλλά να λειτουργούν ως πρόκληση. Ο μόνος τρόπος για να έχουμε ένα ευοίωνο μέλλον είναι να καινοτομούμε, να εξελισσόμαστε και να προοδεύουμε.
Για τη συγγραφή του κριτηρίου προσομοίωσης συνεργάστηκαν οι Σπυρίδων Κ. Κούτρας, Υπαπαντή Η. Ζουρούδη, Γλυκερία Ι. Βογιατζή.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου